در ادامه قصد داریم به بررسی تعدادی از مهمترین دستاوردهای دانشمندان علم باستان شناسی در سال 2023 بپردازیم که باعث تغییر در باورها و اعتقادات ما در مورد گذشته شدند.

باستان شناسی علم شناسایی گذشته انسان‌ها از طریق مطالعه بقایای افرادی‌ست که سال‌ها پیش از ما می‌زیسته‌اند. این علم هر سال به قله‌هایی جدید دست پیدا کرده و نتایج تعجب‌برانگیزی را از طریق کشفیات جدید از اجسام و ادواتی که گذشتگان ما استفاده می‌کردند یا می‌ساختند به دست می‌آورد. در بسیاری مواقع، عتیقه‌ها و یافته‌های باستانی نه تنها نشانگر سبک زندگی تمدنی خاص، بلکه نشان‌دهنده وجود یک تمدن در دوره‌ای خاص از تاریخ بوده‌اند!

در این میان البته برخی یافته‌های باستان شناسان نیز کاملا غیرمنتظره بوده و منجر به کشفیاتی بزرگ در خصوص گذشته بشر می‌شود. این دسته کشفیات ناخواسته و جدید هر سال اتفاق افتاده و درهای جدیدی از گذشته را روی ما می‌گشایند. با این مقدمه، سعی داریم در ادامه این متن به معرفی تعدادی از مهمترین دستاوردهای باستان شناسی سال 2023 دنیا بپردازیم. اگر به باستان شناسی علاقمند هستید تا انتهای این متن با ما همراه باشید.

در گجت نیوز بخوانید:

۸ کشف باستان شناسی اسرار آمیز که هیچ توضیحی برای آنها وجود ندارد

دمپایی‌های ابری عصر حجر

بر اساس مطالعاتی که نتایجش اوایل امسال منتشر شد، تاریخچه پوشیدن دمپایی در انسان ممکن است به حدود 75 تا 150 هزار سال بازگردد. محققین با بررسی برخی فسیل‌ها در آفریقای جنوبی متوجه آثاری از پوشیدن برخی پوشش‌ها توسط انسان‌های عصر حجر شدند. این پوشش‌ها ظاهرا بیش از هرچیز به دمپایی‌های ابری لاانگشتی (Flip-flops) شباهت داشته‌اند.

مطالعات پیشین بر اساس مشاهده کاهش اندازه انگشتان پای انسان‌ها در اثر سایش به این نتیجه رسیدند که قدمت پوشیدن کفش یا دمپایی توسط انسان حدود 40 هزار سال قبل است.‌ با این حال نتایج اخیر نشان‌دهنده این است که پوشیدن کفش در انسان تاریخچه‌ای قدیمی‌تر داشته است. طبیعتا محافظت از پا در برابر آسیب‌های ناشی از پا گذاشتن روی سطوح مختلف دلیل اختراع پاپوش بوده است.

جنگ افزارهای ساخته شده از فلزات فرازمینی

معمولا اطلاعاتی که یافته‌های باستان شناسان در اختیارمان قرار می‌دهند بسیار فراتر از یک شیء متعلق به عصر باستان است! سرنیزه باستانی نگهداری شده در موزه تاریخ طبیعی برن در سوییس یکی از چیزهایی‌ست که این ادعا را ثابت می‌کند؛ چرا که تحقیقات باستان شناسان در ماه آگوست سال 2023 نشان‌دهنده آن بود که این سرنیزه از موادی ساخته شده که در اثر سقوط یک شهاب سنگ به زمین، حدود 3500 سال قبل به سیاره ما آمده‌اند!

نتایج توموگرافی اشعه ایکس و طیف سنجی اشعه گاما حاکی از حضور یک ایزوتوپ غیرطبیعی آلومینیوم 26 در این سرنیزه بود. این آلومینیوم که به‌طور طبیعی در سطح زمین یافت نمی‌شود، در کنار آلیاژهای آهن و نیکل مهم‌ترین ترکیبات تشکیل‌دهنده این شهاب سنگ بودند. بررسی‌های دانشمندان همچنین ردهای سایش ناشی از فرآیندهای شکل‌دهی با هدف ساخت سلاح از این ترکیب را مشاهده کرده‌اند.

نارنجک‌های باستانی در چین

یکی دیگر از مهمترین دستاوردهای باستان شناسی سال 2023 دنیا نارنجک‌های جدیدی متعلق به عصر حجر در چین است! باستان شناسان این کشور موفق به کشف برخی ابزارهای باستانی و اسلحه‌ها در انبارهای این کشور شدند که در میان آن‌ها نارنجک‌های متعلق به آن دوره، مهم‌ترین آیتم‌ها به شمار می‌روند.

این نارنجک‌ها طبیعتا در برابر نمونه‌های امروزی خنده‌دار به نظر می‌رسند؛ اما تاثیر فراوانی در نبردهای آن زمان داشتند. هریک از این نارنجک‌ها از یک حفره گرد در وسط بهره می‌برد که با باروت پر می‌شد. پس از پر کردن این قسمت، نارنجک‌های مورد بحث به سمت دشمن پرتاب شده و پس از برخورد به او منفجر می‌شدند.

البته پیش‌تر مهماتی شبیه به این نارنجک در کشور چین کشف شده بود. با این حال تفاوت این یافته‌های جدید با نمونه‌های قبلی، نزدیک بودن بیش از اندازه آن به دیوار چین است. باستان شناسان تا کنون حدود 400 نارنجک باستانی مختلف را در مکان‌های مختلف کشور چین شناسایی کرده‌اند که قدمت برخی از آن‌ها به دوره سلسله مینگ می‌رسد. البته استفاده از بمب‌ها در کشور چین قدمتی طولانی‌تر دارد؛ به‌طوری که بررسی‌ها حاکی از این هستند که مواد منفجره از قرن دهم میلادی تا کنون در کشور چین مورد استفاده قرار داشتند.

قتلگاه سابق شهر انگلستان

شاید امروزه بسیاری از ما آکسفورد را با نام دانشگاه سرشناس و فوق‌العاده‌ای که در آن واقع شده بشناسیم؛ اما واقعیت آن است که این شهر زمانی به‌عنوان یک قتلگاه در کشور انگلستان به شمار می‌رفت؛ به‌طوری که آمار قتل و جنایت در آن چهار تا پنج برابر بیشتر از لندن یا یورک بود!

این قتل‌ها بیشتر توسط پسرهای دانشجو و دانش آموز اتفاق می‌افتد! نتایج تحقیقات دانشمندان حاکی از آن است که این دانشجویان در آن زمان به‌سادگی به ابزارهای قتل، الکل و سایر آیتم‌های خطرناک دسترسی داشتند و مکانیزم‌های کنترلی چندان زیادی هم متوجه زندگی اجتماعی آنان نبود. این افراد همچنین عموما اقدام به تشکیل دسته‌ها و فرقه‌هایی می‌کردند که خود محل چالش‌های فراوانی بود. این دسته موارد یاد شده سرانجام باعث شدند که بذر خشونت در آکسفورد پاشیده شود و آمار قتل و جنحه در آن بسیار بالا باشد!

یک شمشیر باستانی هشت‌وجهی کاملا سالم

به‌تازگی باستان شناسان موفق شدند در ایالت باواریا در آلمان یک شمشیر کاملا سالم متعلق به عصر برنز را از زیر خاک بیرون بکشند. این شمشیر قدمتی بیش از 3000 ساله داشته و متعلق به قرن چهاردهم پیش از میلاد مسیح است. این شمشیر به‌طرز باورنکردنی باکیفیت و پرجزئیات ساخته شده و نشانگر توانایی و دقت نظر فوق‌العاده سازندگانش است.

این شمشیرها که در کشور آلمان با نام  Achtkantschwert شناخته می‌شوند تنها در دو نقطه از این کشور قابل تولید بوده و نیازمند ادوات بسیار دقیق طراحی و ساخت بودند. با وجود این که این شمشیر از فلزات مرغوب و کلاس نظامی آن زمان تولید شده، نبود هیچ‌گونه خط و خش و آثار ضربه روی آن نشان‌دهنده آن است که این شمشیر احتمالا صرفا با اهداف نمایشی طراحی و ساخته شده است.

این کشف استثنایی و سایر عتیقه‌های یافت شده در سایت کشف این شمشیر به‌خوبی نشانگر توانایی تکنولوژیک پیشرفته اورنفیلدها در دوره برنز است که یکی از فصول درخشان این دوره در قاره اروپا را رقم زده است.

همچنین بخوانید:

آثار عجیب و رازآلود باستانی که هنوز رمزگشایی نشده‌اند

سیستم لوله‌کشی خارق‌العاده و باستانی در کشور چین

یکی از مهمترین دستاوردهای باستان شناسی در سال 2023 یک سایت 4000 ساله در کشور چین است که اعتقادات پیشین در خصوص ساختار اجتماعی و تکنولوژیک کشور چین در آن زمان را با تغییر شگفت‌انگیزی روبرو کرده است. محققین در این سایت موفق به کشف سیستم تخلیه آب سرامیکی پیشرفته‌ای شده‌اند که از شبکه‌های پیچیده‌ای از لوله‌های متصل به هم تشکیل شده است. این سیستم که یکی از نخستین نمونه‌های لوله‌کشی در چین باستان به شمار می‌رود، برای مدیریت سیستم‌های آبی جامعه برابری طلب این کشور طراحی و ساخته شده است. این جامعه دسته‌ای از افراد خلاق و مهندسین توانمند بودند که فاقد هیچ‌گونه دولت و سیستم نظارت مرکزی بوده و به‌صورت گروهی زندگی می‌کردند.

بر خلاف نواحی اطراف که در آن‌ها شاهد طبقه‌بندی‌های اجتماعی هستیم، در این ناحیه خاص شاهد طراحی یکسان خانه‌ها هستیم که حاکی از اسکان اقلیت برابری‌طلب چین در این منطقه هستند. این یافته جدید باستان شناسان، نظریه‌های پیشین در خصوص اکتشاف سیستم‌های مدیریت آب هیدرولیک در دولت‌های متمرکز را به چالش می‌کشد. فرضیات پیشین حاکی از این بودند که پروژه‌های بزرگ مدیریت آب در چین باستان، تنها در نواحی دارای دولت مرکزی اجرایی شده بودند.

بر اساس این مشاهدات جدید ممکن است بسیاری از دستاوردهای دیگری که به نام چین و دولت مرکزی این کشور در آن زمان نوشته شده، توسط گروه‌های مستقل و برابری‌طلب انجام شده باشد.

جمع‌بندی؛ باستان شناسان تازه ابتدای راه هستند!

دانشمندان علم باستان شناسی در سال 2023 به دستاوردهای فوق‌العاده‌ای دست پیدا کرده و اسرار شگفت‌انگیزی را از زیر خاک بیرون کشیده‌اند. با این وجود هنوز اطلاعات ما درباره گذشتگانمان بسیار ابتدایی بوده و به همین جهت علم باستان شناسی هم هنوز در ابتدای راه خود قرار دارد. با این وجود آن‌چه در اینجا مطالعه کردید، گوشه‌ای از مهمترین دستاوردهای باستان شناسی در سال 2023 است که بسیار باورها و عقاید را تغییر داد.