08 آذر 1402 ساعت 21:36
رانندگی با دنده مرده یکی از عواملی است که باعث کاهش عمر مفید خودرو می‌شود. در این مطلب اطلاعاتی در این خصوص و راهکارهایی نیز ارائه می‌کنیم.
یکی از مواردی که شاید بسیاری از افراد را از رانندگی دور نگه داشته است، مسئله انتخاب دنده است. در نظر برخی افراد و راننده‌های آماتور، باید فرد بسیار ماهری باشید تا بتوانید برای سرعت‌های مختلف دنده مناسب را انتخاب کنید. البته بسیاری از افراد هم اصلا این توانایی را ندارند و به اصطلاح باعث می‌شوند خودرو با دنده مرده حرکت کند. ما در این مطلب شما را با دنده مرده آشنا خواهیم کرد تا بدانید با دانستن بعضی اصول خیلی ریز، می‌توانید دنده مناسب را انتخاب کرده و خودرو را دچار آسیب نکنید. پس اگر مایلید بدانید دنده مرده چیست و چگونه می‌تواند از آن دوری کنید، حتما این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.
دنده مرده چیست؟
آیا تا به حال در هنگام رانندگی حس کرده‌اید که صدای موتور ناگهان زیاد می‌شود. در این مطلب در مورد رانندگی با دنده مرده اطلاعاتی خواهیم دانست.
یکی از مهارت‌های لازم در رانندگی، انتخاب دنده مناسب است که با دانستن و هماهنگ کردن دور موتور و سرعت خودرو میسر می‌شود. در انتخاب دنده مناسب گفته می‌شود که صدای موتور با راننده صحبت می‌کند و راننده می‌تواند از صدای موتور بفهمد که چه زمانی وقت تعویض دنده است. اگر عمل تعویض دنده با تاخیر انجام شود، منجر به این می‌شود که صدای موتور، همه داخل کابین را در بر می‌گیرد و به نوعی نیز می‌تواند به خودرو آسیب‌رسان باشد. اگر هم تعویض دنده زودتر از موعد انجام شود، باعث می‌شود شما حس کنید ماشین در حال خاموش شدن است و حتی اگر پدال گاز را تا آخر هم فشار دهید فرقی در عملکرد آن نخواهد داشت و این مورد نیز نتیجتا به خودرو می‌تواند آسیب‌رسان باشد. دنده مرده دقیقا به این حالت گفته می‌شود.
به‌طور معمول بهترین دور موتور برای تعویض دنده محدوده 3 تا 4 هزار دور در دقیقه است.
دنده مرده چه آسیب‌هایی می‌تواند داشته باشد؟
یکی از باورهای اشتباه رانندگان این است که رانندگی با دنده سبک هیچ اشکالی به خودرو وارد نمی‌کند و این باور اشتباه است. چرا که حرکت با دنده سبک به‌خصوص در جاده‌ها، چون شما در هنگام حرکت با دنده ثابت نمی‌توانید سرعت خود را افزایش دهید، می‌تواند فاجعه‌آفرین باشد. همچنین صدای زیاد موتور هم حاکی از هماهنگ نبودن قطعات موتور و گیربکس است که در طولانی‌مدت می‌تواند منجر به صدمات زیر شود:
- روغن‌سوزی موتور
- خرابی رینگ و پیستون
- خرابی بوش سیلندر
- صدمه به کلاچ
- پاره شدن تسمه تایم
- خرابی سوپاپ
- بروز مشکل در سیستم خنک‌کننده موتور
برای هر دنده چه سرعتی مناسب است؟
در هنگام حرکت در مسیر، علل مختلفی مانند پیچ، ترافیک یا سرعت‌گیر می‌تواند باعث شود که شما را ملزم به کاهش سرعت و در نتیجه کاهش دنده بکند. اگر هم این را جدی نگیرید و کاهش دنده را انجام ندهید، باید منتظر تبعات رانندگی با دنده مرده باشید؛ چرا که با این عمل، هر دفعه گیربکس خودروی شما کشته خواهد شد.
حال اگر می‌خواهید اصولی رانندگی کنید و بازه سرعتی مناسب هر دنده را بدانید، به شما خواهیم گفت:
- دنده یک: تا 25 کیلومتر در ساعت
- دنده دو: بین 25 تا 40 کیلومتر در ساعت
- دنده سه: بین 40 تا 70 کیلومتر در ساعت
- دنده چهار: بین 70 تا 100 کیلومتر در ساعت
- دنده پنج: بالاتر از 100 کیلومتر در ساعت
همچنین لازم به ذکر است که این اعداد می‌توانند در خودروهایی با نوع موتور و حتی گیربکس متفاوت، متغیر باشند.
چگونه اجازه ندهیم دنده بمیرد؟
جلوگیری از دنده‌مردگی کار چندان سختی نیست. تنها باید کمی تنبلی را کنار بگذارید و وقتی به محل شلوغ رسیدید، علاوه بر کاهش سرعت (که باید انجام بدهید)، دنده خود را نیز کاهش دهید و با همان دنده قبلی حرکت نکنید. اصولا وقتی پدال گاز را فشار می‌دهید و سرعت از حدی فراتر می‌رود، این سرعت است که دیگر ثابت مانده و فقط دور موتور و صدای آن زیاد می‌شود. در نتیجه این صدا که شبیه صدای ناله موتور است، به شما گوشزد می‌کند که وقت آن است تا دنده را تعویض کنید؛ وگرنه باید به فکر هزینه‌های زیاد تعمیر موتور خودروتان باشید.
آیا در خودروهای دنده اتوماتیک مردگی دنده رخ می‌دهد؟
این مشکل چون بیشتر به خود راننده بستگی دارد، پس نتیجتا در خودروهای دنده دستی بیشتر اتفاق می‌افتد؛ ولی در خودروهای دنده اتوماتیک هم دیده می‌شود. در این خودروها مشکل از طرف راننده نیست و علت در نقصی است که در سیستم ایسیو (ECU) رخ داده است. در این خودروها ایسیو (ECU) نمی‌تواند تشخیص دهد که دور موتور بالاست و باید تعویض دنده صورت بگیرد. این مشکل با یک سرویس توسط متخصص فنی رفع خواهد شد.
توصیه‌ای که به افراد مبتدی داریم این است که در هنگام رانندگی استرس خود را کنترل کنند و همواره این دنده‌مردگی را مد نظر داشته باشند و سعی کنند در زمان مناسب با انتخاب دنده مناسب بیشترین بهره‌وری را کسب کنند.