30 اردیبهشت 1403 ساعت 15:06
احتمالا همگی با مزیت‌های حافظه های SSD در مقایسه با هارد دیسک HDD آشنا هستیم. اما آیا تحت هر شرایطی انتخاب SSD منطقی تر از HDD است؟
هرجا را که نگاه کنید، صحبت از حافظه‌های حالت جامد (SSD) است. اگر سیستم کامپیوتر یا لپ تاپ شما چندان قدیمی نباشند، احتمالا یک حافظه اس اس دی در داخل آن استفاده شده تا سرعت ویندوز و اجرای اپلیکیشن‌های آن افزایش پیدا کند. این دسته حافظه‌ها به‌حدی فراگیر شده‌اند که تصور یک کامپیوتر بدون استفاده از آن‌ها در سال 2024 تقریبا غیرممکن است!
با این وجود آیا این فراگیری حافظه های SSD باعث فراموش شدن نمونه‌های قدیمی‌تر HDD شده‌اند؟ اصلا آیا حافظه‌های اس اس دی در هر شرایطی بهتر از حافظه‌های اچ دی دی هستند؟ همان‌طور که کامپیوتر و لپ تاپ کنونی شما احتمالا از حافظه‌های SSD استفاده می‌کند می‌توان پیش بینی کرد که حافظه‌های HDD نیز در آن حضور پررنگی دارند. بنابراین می‌توان حدس زد که هارد دیسک‌ها هم هنوز طرفداران خود را دارند و در برخی شرایط می‌توانند کاربردی ظاهر شوند.
در ادامه به بیان چهار دلیل برای این که حافظه های سخت (HDD) را به‌جای حافظه های حالت جامد (SSD) انتخاب کنیم می‌پردازیم. البته همچنان نمی‌توان منکر عملکرد بسیار بهتر اس اس دی‌ها و کاربری فوق‌العاده گسترده آن‌ها در مقایسه با هارد دیسک‌ها شد؛ اما استفاده از هارد دیسک‌ها نیز در برخی مواقع می‌تواند مزیت‌های خاص خود را داشته باشد.
هارد دیسک‌های با حجم بالا به‌طور معناداری ارزان‌تر از حافظه های SSD هستند
نسبت بسیار بالاتری حافظه به قیمت در HDD ها در مقایسه با SSD ها احتمالا مهم‌ترین دلایلی است که بسیاری افراد همچنان علاقمند به خرید آن‌ها هستند. به‌طور مثال اگر قصد خرید یک حافظه چهار ترابایتی یا بالاتر را داشته باشید، حافظه‌های اس اس دی احتمالا حقوق یک یا دو ماهتان را به خود اختصاص خواهند داد؛ درحالیکه حافظه‌های اچ دی دی به‌مراتب قابل خریدتر هستند!
این نسبت البته در حجم‌های کم آن‌چنان محسوس نیست؛ به‌طوری که حافظه‌های SSD با حجم یا دو ترابایت در بازارهای جهانی حدود 20 دلار گران‌تر از نمونه‌های HDD هستند! با این وجود با افزایش ظرفیت حافظه، کفه ترازوی «قیمت مناسب» به‌شدت به سمت هارد دیسک‌ها سنگینی می‌کند. در حال حاضر یک حافظه چهار ترابایتی SSD به‌طور متوسط قیمتی 15 میلیون تومانی دارد! با این حال اگر قصد خرید محصول پریمیوم‌تری مثل سامسونگ یا PNY را داشته باشید احتمالا باید حدودا 25 تا 30 میلیون تومان برای این کار کنار بگذارید!
برای مقایسه، بد نیست بدانید که یک هارد دیسک با ظرفیتی مشابه قیمتی کمتر از 5 میلیون تومان داشته و به‌مراتب ارزان‌تر از یک SSD هم‌حجم است! بنابراین با تقسیم‌بندی کردن حافظه مورد نیاز به یک SSD کم‌حجم بعلاوه یک هارد دیسک با ظرفیت بالاتر می‌توان ضمن اینکه از مزایای درایوهای حالت جامد یعنی سرعت بالاتر و بالطبع زمان بوت و بارگیری کمتر لذت برد، در هزینه‌ها نیز صرفه‌جویی زیادی کرد.
حافظه های HDD برای استفاده بلندمدت ایمن‌تر از SSD ها هستند
شاید از شنیدن آن که حافظه‌های سخت ایمن‌تر از نمونه‌های اس اس دی هستند تعجب کرده باشید. این مساله اما واقعیت دارد و داده‌های روی HDD در درازمدت بسیار کمتر در معرض خطراتی مثل پاک شدن یا آسیب دیدن ناگهانی قرار دارند. فرض کنید مشغول کار روی یک پروژه ویرایش ویدیو بوده و در صدد ذخیره آن در مراحل مختلف کار هستید. اگر این اطلاعات را روی هارد دیسک خارجی خود ذخیره کنید، با احتمال بسیار بالا می‌توانید مطمئن باشید که هیچ خطری آن را تهدید نخواهد کرد؛ درصورتی که این اطمینان نمی‌تواند برای حافظه‌های اس اس دی وجود داشته باشد!
از لحاظ تئوری، آسیب دیدن یا پاک شدن داده‌های روی حافظه‌های SSD از آن جهت که فرآیند ذخیره اطلاعات روی آن‌ها از طریق بارهای بسیار کوچک الکتریکی انجام می‌شود امکان‌پذیر است. به‌طور خاص، محفظه‌های نگهدارنده این بارهای الکتریکی ایده‌آل طراحی نشده‌اند و ممکن است در گذر زمان، در صورتی که به برق متصل نشوند، رفته رفته توانایی خود برای نگهداری این بارهای الکتریکی را از دست بدهند. در نتیجه این اتفاق شاهد از دست رفتن اطلاعات در این دسته حافظه‌ها خواهیم بود. بنابراین اگر قصد دارید کامپیوتر خود را برای مدتی طولانی روشن نکنید، احتمالا باید انتظار آسیب دیدن اطلاعات ذخیره‌شده روی حافظه‌های SSD را داشته باشید!
البته باید دقت کرد که این مساله قرار نیست طی چند هفته یا حتی چند ماه اتفاق بیفتد؛ چراکه اکثر مدل‌های حافظه SSD حاضر در بازار قادرند حتی بدون این که مورد استفاده واقع شوند، بیش از یک سال داده‌ها را ایمن نگه دارند. در این میان برخی نمونه‌های پریمیوم‌تر حتی می‌توانند اطلاعات را برای مدتی طولانی‌تر در خود نگه دارند.
با این وجود کلکسیونرهای فیلم و سریال یا سایر افرادی که به هر دلیلی قصد نگهداری طولانی‌مدت از اطلاعاتشان را دارند، احتمالا باید سراغ حافظه های HDD بروند که هم به‌صرفه‌تر بوده و هم مطمئن‌تر به شمار می‌رود.
اختلاف سرعت بین حافظه های HDD و SSD را می‌توان از طریق دستگاه کش حافظه جبران کرد
همان‌طور که اشاره شد، مهم‌ترین مزیت حافظه‌های حالت جامد به هارد دیسک‌ها سرعت بالاتر آن‌هاست! با این وجود اگر ناچار به استفاده از حافظه‌های HDD شدید می‌توانید با استفاده از اکسسوری‌های حاصی به نام «دستگاه کش حافظه» (Memory Cache Device) بخش مهمی از این این اختلاف را جبران کنید. نمونه‌ای از این دسته ابزارها، ماژول مموری فوق سریع Optane اینتل است که می‌تواند سرعت حافظه‌های HDD را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد.
این دسته دستگاه‌های کش در سال 2017 توسط اینتل معرفی و عرضه شدند و کاربری اصلی‌شان ارتقا سرعت خواندن و نوشتن حافظه‌ها از طریق فرآیندی موسوم به «شتابدهی درایو داده» (Data Drive Acceleration) است. این ماژول‌ها در حقیقت حافظه‌هایی اس اس دی با ظرفیت‌های بسیار پایین 16 گیگ، 32 گیگ یا 64 گیگ هستند که نقش حافظه کش را برای داده‌های پراستفاده و نرم افزارهای کاربر ایفا کرده و مابین حافظه و پردازنده دستگاه قرار می‌گیرند. به این ترتیب با ذخیره کردن و بارگیری اطلاعات پراستفاده و مهم کاربر از روی یک حافظه اس اس دی با حجم بسیار کم می‌توان سرعت دسترسی به دیتاها را با افزایش چشمگیر روبرو کرد!
اینتل ادعا کرده که قرار دادن یک حافظه 32 گیگابایتی Optane M10 در یک کامپیوتر می‌تواند سرعت بارگیری داده‌ها را بین 2.4 تا 3.8 برابر سریع‌تر از زمانی کند که دستگاه تنها به حافظه‌های HDD مجهز شده است! این کمپانی البته توسعه این سری ماژول‌های حافظه را اندکی بعد متوقف کرد. بنابراین پیدا کردن نمونه‌ای از آن‌ها در بازار چندان ساده نیست. از سوی دیگر، این دسته ماژول‌های حافظه مدتی‌ست که توسط مادربردها و پردازنده‌های اینتل پشتیبانی نمی‌شوند. بنابراین اگر دستگاه شما از سی پی یوهای نسل دوازده، سیزده و چهارده اینتل استفاده می‌کند نمی‌توانید از حافظه‌های Optane استفاده کنید!
البته گزینه‌های دیگری در بازار هستند که با ارائه حافظه ترکیبی، قیمت مناسب‌تر هارد دیسک‌ها و سرعت بالاتر درایوهای حالت جامد را با هم ترکیب می‌کنند. به‌طور مثال، سری حافظه‌های Exos سی‌گیت یکی از این نمونه‌های ترکیبی به شمار می‌روند که اساسا حافظه HDD هستند؛ اما چندین گیگابایت حافظه فلش را هم به‌عنوان کش به کاربران ارائه می‌دهند. به این ترتیب حافظه اس اس دی دقیقا مثل ماژول Optane به ارتقای چشمگیر سرعت بارگیری اطلاعات کمک کرده و عملکرد بهتری را برای کل حافظه به ارمغان می‌آورد.
مزیت‌های حافظه SSD همیشه مورد نیاز نیستند
با وجود آن که به‌طور کلی حافظه‌های حالت جامد از نظر عملکرد، با اختلاف بالاتر از حافظه‌های اس اس دی ایستاده‌اند، اما شاید مزیت‌های آن‌ها همیشه مورد نیاز نباشد. به‌عنوان مثال اگر قصد ذخیره تصاویری که طی سال‌های گذشته با موبایلتان گرفته‌اید را داشته باشید یا کامپیوتری برای پدرتان سرهم کنید که با آن کاربری‌های ساده‌ای مثل وبگردی را انجام دهد، بود و نبود حافظه SSD احتمالا هیچ تفاوتی در عملکرد نخواهد داشت!
برای مقایسه در نظر بگیرید که کامپیوتری که از یک حافظه چند میلیون تومانی M.2 یا 2.5 اینچی اس اس دی استفاده کند احتمالا حدود بیست یا سی ثانیه زودتر از دستگاهی که صرفا هارد دیسک در اختیار داشته باشد بوت خواهد شد. با این وجود آیا برای پدر شما این زمان 20 یا 30 ثانیه‌ای ارزش هزینه کردن چند میلیون تومانی را خواهد داشت؟
از سوی دیگر با صرفه‌جویی کردن در بخش حافظه می‌توان برای اجزای مهم‌تری از کامپیوتر مثل پردازنده یا رم بودجه بیشتری در نظر گرفت. دقت کنید که تاثیر پردازنده قدرتمندتر یا حافظه بالاتر رم روی سرعت کلی دستگاه بسیار بالاتر از انتخاب حافظه حالت جامد در مقایسه با هارد دیسک است. بنابراین اگر واقعا قصد دستیابی به سرعت بالاتر را دارید، صرفه‌جویی در خرید حافظه و سرمایه‌گذاری روی پردازنده و رم گزینه منطقی دیگری برای شماست.
در نهایت مشخصا هر فردی به دنبال استفاده از مناسب‌ترین اجزای داخلی در کامپیوتر یا لپ تاپش است. با این وجود با شناسایی نیاز و نوع استفاده از کامپیوتر می‌توان اجزای داخلی مناسب‌تری را بسته به کاربری دستگاه انتخاب کرد. بر همین اساس علیرغم تمامی مزیت‌های حافظه SSD بر HDD به هیچ وجه نمی‌توان هارددیسک‌ها را به‌طور کامل با حافظه حالت جامد جایگزین کرد!
source