چرا فیلترینگ خسارت بار است و باید سریعا برداشته شود؟

فیلترینگ اینترنت در ایران آسیب‌های متعددی را به همراه داشته است. به همین خاطر، لغو فوری آن یک ضرورت ملی محسوب می‌شود.

رحمن پاداش، فعال اجتماعی، بیان می‌کند که محدودیت‌ها و مشکلات اینترنتی باعث شده کاربران برای دسترسی به محتوای فیلتر شده به استفاده از فیلترشکن‌ها روی بیاورند. اگرچه این راهکار موقتی ممکن است شادی لحظه‌ای برای کاربران به ارمغان بیاورد، اما این ابزارها خطرات جدی و آسیب‌های فراوانی را به همراه دارند. این آسیب‌ها جنبه‌های گوناگونی از زندگی ما را شامل می‌شوند؛ از تهدیدات امنیتی گرفته تا پیامدهای اجتماعی، روانی، سلامت، فرهنگی و اقتصادی، که در ادامه به تفصیل به آن‌ها پرداخته خواهد شد.

بیشتر بخوانید:

وعده جدید پزشکیان در خصوص رفع فیلترینگ در حاشیه تقدیم بودجه ۱۴۰۴

۱. تهدیدات امنیتی فیلترشکن‌ها

یکی از پیامدهای مستقیم فیلترینگ، استفاده گسترده از فیلترشکن‌ها توسط کاربران است. این موضوع به نحوی گسترش یافته که از افراد عادی گرفته تا وزرا و مسئولان دولتی، همه برای دسترسی به شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده و وب‌سایت‌های مختلف، ناچار به استفاده از این ابزارها هستند. فیلترشکن‌ها به هکرها و جاسوسان امکان دسترسی آسان به اطلاعات کاربران را می‌دهند و تلفن‌های همراه هوشمند به پایگاه داده‌های اطلاعاتی تبدیل می‌شوند که می‌تواند برای سوءاستفاده‌های مختلف از جمله سرقت اطلاعات حساس، جاسوسی، و شنود ارتباطات به کار رود. به‌ویژه برای افرادی که با اطلاعات طبقه‌بندی‌شده سروکار دارند، استفاده از فیلترشکن‌ها خطرات امنیتی جدی به همراه دارد.

۲. آسیب‌های فرهنگی و تهدید زبان فارسی

موافقان فیلترینگ، برای اعمال محدودیت بر روی برخی اپلیکیشن‌ها و شبکه‌های مجازی، جلوگیری از دسترسی نوجوانان به محتوای نامناسب را به عنوان دلیل اصلی مطرح می‌کنند. اما در عمل، محدودیت‌ها باعث می‌شود که کودکان و نوجوانان به جای دوری از این محتوا، به فیلترشکن‌ها متوسل شوند و در نهایت به محتوای گسترده‌تری دسترسی پیدا کنند که ممکن است حتی بیشتر از محتوای اولیه آسیب‌زا باشد.

علاوه بر این، به دلیل محدودیت‌های فیلترینگ، بسیاری از تولیدکنندگان محتوا و نخبگان از ارائه محتوا به زبان فارسی در فضای مجازی دلسرد می‌شوند، زیرا دسترسی به پلتفرم‌های بزرگ جهانی مانند شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های آموزشی مختل شده است. در نتیجه، زبان فارسی که میراثی مشترک برای میلیون‌ها ایرانی و فارسی‌زبان در سراسر جهان است، در معرض خطر قرار می‌گیرد و تولید محتوا به زبان فارسی کاهش می‌یابد.

۳. تأثیرات سلامتی و ایمنی کاربران

برخی گزارش‌ها و شایعات حاکی از آن است که برای جلوگیری از دسترسی کاربران به محتوای فیلتر شده، از امواج رادیویی و میکروموج‌ها استفاده می‌شود. این امواج، اگر صحت داشته باشند، می‌توانند خطرات زیادی برای سلامتی انسان‌ها و موجودات زنده ایجاد کنند. افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های خونی، آسیب‌های مغزی و عصبی، و تأثیرات منفی بر جنین و باروری از جمله خطراتی است که ممکن است در این رابطه بروز کند.

از سوی دیگر، استفاده مداوم از فیلترشکن‌ها باعث افزایش دمای گوشی‌های تلفن همراه می‌شود که می‌تواند منجر به انفجار گوشی و آسیب جسمی به کاربران شود. علاوه بر این، استرس و فشار روانی ناشی از اختلالات اینترنت و عدم اتصال پایدار فیلترشکن‌ها، مشکلات روانی جدی برای افراد به‌ویژه نوجوانان و جوانان به وجود آورده است.

۴. خسارات اقتصادی ناشی از فیلترینگ

فیلترینگ و محدودیت‌های اینترنتی، اثرات مخرب اقتصادی به همراه دارد. بسیاری از افراد و کسب‌وکارهایی که خدمات اینترنت‌محور ارائه می‌دهند، ناچار به استفاده از فیلترشکن‌ها برای دسترسی به شبکه شده‌اند. این امر منجر به کاهش سرعت و کیفیت اینترنت می‌شود و بسیاری از کارآفرینان و صاحبان کسب‌وکارهای آنلاین را به مهاجرت به کشورهای همسایه سوق داده است. این مهاجرت‌ها به زیربنای اقتصادی کشور آسیب می‌زند و از توسعه نوآوری در داخل کشور جلوگیری می‌کند.

همچنین، بازار فروش فیلترشکن‌ها به طور گسترده‌ای رشد کرده است و گردش مالی قابل توجهی دارد که نه تنها هیچ کمکی به اقتصاد رسمی کشور نمی‌کند، بلکه درآمدی است که خارج از سیستم مالیاتی و نظارتی جریان دارد.

ضمن این‌که، استفاده از فیلترشکن‌ها می‌تواند کاربران را در معرض خطراتی چون سرقت اطلاعات بانکی قرار دهد. هکرها و سودجویان با ارائه فیلترشکن‌های رایگان، اطلاعات شخصی کاربران را به سرقت برده و حساب‌های بانکی آنها را خالی می‌کنند، که این خود به زیان‌های مالی مستقیم برای کاربران منجر می‌شود.

علاوه بر این، هزینه‌های مربوط به خرید و جایگزینی مداوم فیلترشکن‌ها و افزایش مصرف اینترنت (که طبق گزارش‌ها تا دو برابر بیشتر از حالت عادی است) هزینه‌های اضافی به سبد خانوارها تحمیل می‌کند. این هزینه‌ها، که ناشی از تلاش برای دسترسی به اینترنت پایدار و بدون فیلتر است، فشار اقتصادی مضاعفی را بر خانواده‌ها وارد کرده و منجر به کاهش قدرت خرید آنها می‌شود. به طور کلی، این تأثیرات اقتصادی منفی نشان می‌دهد که فیلترینگ نه تنها برای دولت هزینه‌بر است، بلکه فشار اقتصادی سنگینی بر جامعه وارد می‌کند.

۵. تبعات اجتماعی و تغییرات سبک زندگی

در کنار مسائل امنیتی و اقتصادی، از نظر اجتماعی نیز استفاده از فیلترشکن‌ها تبعات گسترده‌ای دارد. استفاده مداوم نوجوانان از این ابزارها، به دلیل جذابیت و تبلیغات فریبنده آنها، باعث تغییرات در سبک زندگی و نگرش آنها شده است. بسیاری از کودکان و نوجوانان تا پاسی از شب به استفاده از تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی مشغول می‌شوند که این مسئله باعث کاهش روابط خانوادگی، اختلال در خواب و در نهایت انزوای اجتماعی و مشکلات روحی و روانی می‌شود. این شرایط می‌تواند منجر به کاهش پایبندی به ارزش‌های خانوادگی و اجتماعی و تغییر در هنجارهای جامعه شود.

نتیجه‌گیری: لغو فوری فیلترینگ، یک ضرورت ملی

استفاده گسترده از فیلترشکن‌ها و پیامدهای منفی آن نشان می‌دهد که فیلترینگ نه تنها به هدف اصلی خود که جلوگیری از دسترسی به محتوای نامناسب بود نمی‌رسد، بلکه هزینه‌های سنگینی بر جامعه تحمیل می‌کند. برخورد با فروشندگان فیلترشکن‌ها تنها پاک کردن صورت مسئله است و در واقع راه‌حلی برای مشکل بنیادین فیلترینگ نیست. لازم است شورای عالی فضای مجازی به ریاست رئیس‌جمهور، هرچه سریع‌تر به این مسئله رسیدگی کرده و محدودیت‌ها را لغو کند تا هم وعده‌های رئیس‌جمهور به مردم محقق شود و هم هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی بیشتری بر کشور تحمیل نشود.

در گجت نیوز بخوانید: