از زمان شروع جنگ اوکراین، روسیه درگیر شدیدترین تحریم‌ها در حوزه الکترونیک بوده و طی این مدت برخی شرکت‌های داخلی حوزه میکروالکترونیک تلاش کرده‌اند نیاز داخلی در زمینه پردازنده را مرتفع کنند. بدیهی است که این شرکت‌ها تا کنون موفق نبوده‌اند ولی گزارشی به تازگی منتشر شده که نشان می‌دهد شرکتBaikal روسیه که از تولیدکنندگان قدیمی تراشه است توانسته با استفاده از روش‌های ویژه خود تراشه پردازشی 48 هسته‌ای تولید کند.
ساعتی پیش گزارشی در خروجی وبسایت Tom’s Hardware و با استناد به داده‌های منتشر شده توسط CNews منتشر شد که به بخشی از صحبت‌های اخیر واسیلی شپاک، معاون وزیر صنعت روسیه اشاره دارد. طبق این گزارش شپاک در مصاحبه‌ای اشاره کرده که روسیه توانسته است یک محموله کوچک از پردازنده‌های Baikal-S با ۴۸ هسته را که برای استفاده در سرورها و دستگاه‌های ذخیره‌سازی طراحی شده‌اند، به دست آورد.
این محموله شامل ۱۰۰۰ قطعه است که قرار است در اختیار توسعه‌دهندگان و تولیدکنندگان سرور قرار گیرد تا محصولات جدیدی بر اساس این پردازنده‌ها طراحی کنند. این موضوع نشان می‌دهد که احتمالاً تعداد بیشتری از این پردازنده‌ها در راه است. اما سؤال اصلی اینجاست که شرکت Baikal Electronics در روسیه این پردازنده‌ها را از کجا تأمین کرده است؟
پس از آغاز جنگ تمام‌عیار روسیه و اوکراین در بهمن ماه 1401، مقامات تایوان محدودیت‌های سختگیرانه‌ای برای صادرات پردازنده‌ها به روسیه و بلاروس اعمال کردند. بر اساس این محدودیت‌ها، شرکت‌هایی مانند Baikal Electronics تنها می‌توانند پردازنده‌های ۳۲ بیتی با حداکثر فرکانس کاری ۲۵ مگاهرتز و کارایی تا سقف ۵ گیگافلاپس را از شرکت‌های تایوانی تهیه کنند که عملاً استفاده از هرگونه فناوری مدرن را غیرممکن می‌کند.
در مقابل، پردازنده BE-S1000 که توسط شرکت Baikal Electronics طراحی شده، یک قطعه پیشرفته در کلاس سرور محسوب می‌شود. این پردازنده قادر به ارائه کارایی 358 GFLOPS FP64 با مصرف توان ۱۲۰ وات است. این پردازنده شامل ۴۸ هسته Arm Cortex-A75 با فرکانس ۲.۵ گیگاهرتز، شش رابط حافظه ۷۲ بیتی که در مجموع از ۷۶۸ گیگابایت حافظه DDR4-3200 با قابلیت ECC پشتیبانی می‌کنند (۱۲۸ گیگابایت به ازای هر کانال)، پنج رابط PCIe 4.0 x16 (4×4)، یک کنترلر USB 2.0، دو رابط اترنت ۱ گیگابیتی و تعدادی ورودی/خروجی عمومی است.
این تراشه قرار بود در ابتدا با استفاده از فناوری ساخت 16FFC شرکت TSMC تولید شود، اما شرکت Baikal Electronics تنها موفق به دریافت نمونه‌های پیش‌تولیدی شد و نتوانست هیچ پردازنده‌ای برای تولید انبوه خود را ثبت سفارش کند. جالب است بدانید که این شرکت برنامه‌های بزرگی برای تولید سالانه ۶۰۰,۰۰۰ واحد از پردازنده‌های BE-S1000 تا سال ۲۰۲۵ داشت، اما به دلیل حمله روسیه به اوکراین، موفق به تولید هیچ تراشه‌ای نشد.
به نظر می‌رسد شرکت Baikal Electronics یا طراحی پردازنده Baikal-S را به یک فناوری ساخت دیگر منتقل کرده و سفارش تولید آن را به یک کارخانه جدید (احتمالاً در چین) داده، یا اینکه با فریب شرکت TSMC و از طریق یک واسطه موفق به ثبت سفارش شده است.
تامز هاردور در گزارش خود به این نکته اشاره کرده که از دید کارشناسی در صنعت نیمه‌هادی، این محموله کوچک یک نقطه عطف نمادین اما حیاتی محسوب می‌شود. این محموله به شرکت‌های روسی اجازه می‌دهد تا استفاده از پردازنده‌های Baikal-S را در طراحی سیستم‌های خود آغاز کنند.
انتظار می‌رود این فرایند حداقل یک سال زمان ببرد و اگر شرکت Baikal Electronics تولید پردازنده‌های BE-S1000 را در یک کارخانه جدید آغاز کند، برای شروع تولید انبوه نیز احتمالاً به حدود یک سال زمان نیاز خواهد داشت. در نهایت باید گفت که تئوری تولید تراشه‌های بایکال در یکی از کارخانه‌های ریخته‌گری سیلیکون در چین، محتمل‌ترین گزینه برای این اتفاق است.
با توجه به مشکلاتی که شرکت‌های روسی برای تأمین پردازنده از تولیدکنندگان معتبر دارند، تقاضا برای پردازنده Baikal-S بالا خواهد بود و احتمالاً عرضه نمی‌تواند پاسخگوی این نیاز باشد. همچنین پیشرفت چین می‌تواند بهترین خبر برای روس‌ها باشد که در بخش تولید تراشه و ریخته‌گری سیلیکون وضعیت چندان پیشرفته‌ای ندارند؛ صنعتی که چینی‌ها به سرعت در حال پیشرفت در آن هستند و همین حالا نیز مدعی هستند که به راحتی می‌توانند انبوه تراشه‌های 7 نانومتری را در شرکت‌هایی مانند SMIC تولید کنند
source