چرا احتمال سرما خوردن در زمستان بیشتر است؟

به‌باور پزشکان سرما به‌صورت مستقیم نمی‌تواند باعث مریض شدن انسان شود. پس چطور است که احتمال سرما خوردن افراد در زمستان نسبت به فصل‌های گرم به‌شدت بالا می‌رود؟

بر کسی پوشیده نیست که سرماخوردگی در فصل های سرد سال اوج می‌گیرد و افراد زیادی را درگیر خود می‌کند. در نتیجه فرد مجبور می‌شود بین یک هفته تا ۱۰ روز با بدن‌درد، آبریزش بینی و عطسه کنار بیاید. بسیاری تصور می‌کنند که سرما باعث مریض شدن انسان می‌شود. به همین‌خاطر همیشه پیش از خارج شدن از خانه لباس گرم می‌پوشند. در صورتی که احتمال سرما خوردن افراد در زمستان به دلایل دیگری بالا می‌رود.

دلایل افزایش احتمال سرما خوردن در فصل زمستان

برای درک مسئله ابتدا باید نحوه انتقال بیماری‌‌های عفونی سیستم تنفسی (از جمله سرماخوردگی)‌ را بررسی کنیم. ویروس‌های مرتبط با سرماخوردگی و آنفولانزا از طریق ذرات معلق موجود در هوا از افراد بیمار به دیگران سرایت پیدا می‌کنند. این ذرات نیز هنگام عطسه کردن، حرف زدن و یا سرفه کردن وارد هوا می‌شوند. همچنین ممکن است این ذرات روی سطح یا جسمی نشسته باشند.

اگر فرد سالم به سطوح آلوده دست زده و سپس به دهان، بینی یا چشمانش دست بزند، مریض خواهد شد. در طول زمستان ما زمان بیشتری را در محیط‌های بسته می‌گذرانیم. در نتیجه به افراد نزدیک‌تر هستیم و ممکن است بیشتر در معرض ویروس قرار بگیریم. همچنین فراموش نکنید که در بسیاری از محیط‌های بسته سیستم تهویه هوا مناسب وجود ندارد. به همین‌خاطر احتمال سرما خوردن تعداد بیشتری از افراد در زمستان مطرح می‌شود.

علاوه بر این، سرمای هوا باعث می‌شود که افراد تمایل کمتری برای شستن دست‌ها یا صورت خود در طول روز داشته باشند. این موضوع سبب می‌شود که احتمال تماس با سطوح آلوده و سپس انتقال آلودگی به بدن افزایش یابد. البته افزایش احتمال سرما خوردن در زمستان به مسائل بیولوژیک نیز مربوط می‌شود.

بینی اولین لایه دفاعی بدن در برابر ورود ویروس محسوب می‌شود. در بینی سلول‌ها نوعی لایه پوششی را ایجاد می‌کنند و جلوی انتقال ویروس ها به سایر نقاط بدن را می‌گیرند. یک تغییر مهم در همین لایه نیز دلیل درگیر نشدن برخی افراد با بیماری کرونا است.

همچنین سلول‌های پوششی بینی از سلاحی به‌نام microRNA در برابر ویروس‌ها استفاده می‌کنند. این مولکول خاص جلوی تکثیر سلول‌ها را می‌گیرد. در نتیجه انسان بیمار نمی‌شود. هرچند سرمای هوا باعث می‌شود که این لایه دفاعی عملکرد ضعیف‌تری داشته باشد. اگر دمای بینی از ۳۷ درجه به ۳۲ درجه کاهش پیدا کند، سلول‌های بافت پوششی دیگر توانایی دفاع موثر در برابر ویروس‌ها را ندارند. همین نیز باعث می‌شود که ویروس‌ها در مدت کوتاهی به‌شدت تکثیر شوند.

در واقع دلیل بیشتر شدن احتمال سرما خوردن افراد در فصل زمستان به ترکیبی از عوامل محیطی و بیولوژیک مربوط می‌شود. بدین‌ترتیب می‌توان گفت که استفاده از ماسک در زمستان می‌تواند تاثیر بسیار زیادی برای جلوگیری از مریض شدن داشته باشد. اول از همه اینکه شما را در معرض تعداد کمتری از ویروس‌ها قرار می‌دهد. دوم اینکه باعث می‌شود هوای گرم و مربوط در اطراف بینی شکل بگیرد و سلول‌های بافت پوششی بهترین عملکرد را داشته باشند.

دلیل دیگر بیشتر شدن احتمال سرما خوردن افراد در فصل زمستان به رطوبت مربوط می‌شود. استفاده از سیستم‌های گرمایشی باعث می‌شود که هوای داخل خانه یا محیط‌های بسته نسبت به حالت عادی خشک‌تر باشد. در سال ۲۰۱۹ آزمایشی روی موش‌ها انجام شد تا تاثیر رطوبت بر عملکرد سیستم ایمنی بدن سنجیده شود. نتایج نشان داد که سیستم ایمنی بدن موش در رطوبت ۵۰ درصد به‌خوبی با ویروس آنفولانزا مقابله می‌کند؛ اما همین‌که رطوبت به ۱۰ تا ۲۰ درصد می‌رسد، آنفولانزا برتری می‌یابد.

اینبار نیز موضوع به سلول‌های دفاعی پوششی در مجاری تنفسی مربوط می‌شود. این سلول‌ها به تعداد زیادی زائده‌ میکروسکوپی به‌نام مژک مجهز هستند. مژک همچون تعداد زیادی انگشت کوچک عمل می‌کند و باعث می‌شود که هنگام حرکت کردن سلول در مجاری تنفسی ذرات ویروسی جارو شوند. وقتی که هوا خشک است، مژک‌ها کارایی خود را از دست می‌دهند و سلول‌ها به‌راحتی وارد قسمت‌های مختلف بدن می‌شوند.

همچنین به‌دلایل ناشناخته اگر رطوبت هوا کاهش یابد، سلول‌های ایمنی موجود در مجاری تنفسی نیز مواد شیمیایی کمتری تولید می‌کنند. در واقع ویروس‌ها می‌توانند بدون نگرانی به تکثیر خود بپردازند. به‌باور پژوهشگران اگر می‌خواهید احتمال سرما خوردن در زمستان بیشتر نشود،‌ باید محیط‌های خانه و اداره را گرم و مرطوب نگه داشته و از ماسک استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: ویروس کرونا با سرماخوردگی و آنفلوآنزا چه تفاوت‌هایی دارد؟ سلامت بینی خود را جدی بگیرید: عطسه می‌تواند نشانه قارچ بینی باشد حلقه هوشمند Oura می‌تواند بیماری شما را تشخیص دهد