07 دی 1403 ساعت 14:13
سقوط ماهواره چینی در جو زمین، آسمان شب را به نمایشگاهی از نورهای خیرهکننده تبدیل کرد. این رویداد، که توسط بسیاری از ناظران آسمان ثبت شده، لحظاتی تماشایی را رقم زد.
در اوایل هفته، صدها منجم آماتور در جنوب شرقی ایالات متحده، شاهد رویدادی نورانی و خیرهکننده در آسمان بودند؛ شهابسنگهایی درخشان که بر فراز آسمان شب میدرخشیدند. اما این پدیده، برخلاف تصور اولیه، یک رویداد طبیعی نبود. در واقع، این نمایش آتشبازی آسمانی نتیجهی ورود مجدد کنترلنشدهی یک ماهواره چینی از کار افتاده به جو زمین بود.
این ماهواره چینی در شب شنبه، پس از مدتی چرخش به دور زمین، وارد جو زمین شد و در ارتفاعات بالای نیو اورلئان، لوئیزیانا کاملاً سوخت. ورود مجدد این ماهواره به جو، خطوط نورانی درخشانی را در آسمان چندین ایالت از جمله میزوری، آرکانزاس و میسیسیپی ایجاد کرد که توسط بسیاری از ناظران آسمان ثبت شد.
اگرچه سقوط ماهواره چینی هیچ خطری برای ساکنان زمین ایجاد نکرد، اما زنگ خطری جدی برای جامعه جهانی به صدا درآورد. ورود کنترلنشدهی این ماهواره به جو، به وضوح نشان میدهد که مدار زمین به طور فزایندهای با زبالههای فضایی آلوده شده است و این مسئله نیاز به تدوین قوانین و مقررات سختگیرانهتر برای مدیریت زبالههای فضایی را بیش از پیش آشکار میسازد.
انجمن شهابسنگ آمریکا تا ساعت ۱۱ شب به وقت شرقی در ۲۲ دسامبر، ۱۵۲ گزارش از مشاهدهی یک گوی آتشین در آسمان دریافت کرد. با این حال، پس از بررسیهای دقیق، این انجمن رویداد مذکور را بهعنوان یک «گوی آتشین واقعی» رد کرد. جاناتان مکداول، اخترفیزیکدان، با انجام تحقیقات بیشتر، هویت این شیء نورانی را فاش کرد. او در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که منبع این نور درخشان، سقوط ماهواره تصویربرداری چینی SuperView 1-02 بوده است. ظاهراً این ماهواره پیش از حرکت به سمت شمال، بر فراز نیواورلئان مجدداً وارد جو زمین شده است.
ماهواره SuperView 1-02، ساختهی شرکت فضایی SpaceView مستقر در پکن، در دسامبر ۲۰۱۶ به همراه ماهوارهی همتای خود، به فضا پرتاب شد. این دو ماهواره، نخستین ماهوارههای چینی با قابلیت تصویربرداری با وضوح بالای زمین بودند و قرار بود بخشی از یک صورت فلکی سنجش از راه دور غیرنظامی باشند. بر اساس گزارش Space.com، ماهوارههای SuperView در ابتدا با یک مشکل جدی مواجه شدند. به جای قرارگیری در یک مدار دایرهای پایدار، در یک مدار بیضوی ناپایدار قرار گرفتند. این بدان معنا بود که این ماهوارهها برای آغاز مأموریت خود و شروع جمعآوری دادهها، مجبور بودند به تدریج ارتفاع مدار خود را افزایش دهند و به مدار نهایی مورد نظر دست یابند.
ماهواره SuperView 1-02 حدود دو سال پیش از کار افتاد و به صورت کنترل نشده وارد جو زمین شد. در حالی که برخی از اپراتورهای ماهواره، فضاپیماهای خود را به سیستمهایی مجهز میکنند که امکان بازگشت کنترلشده آنها را فراهم میآورد، چین به طور گستردهای به عدم توجه به استانداردهای مداری متهم میشود. روزنامه South China Morning Post این رویداد را کم اهمیت جلوه داده و گزارش کرده است که بازگشت این ماهواره به جو زمین «نمایش نوری خیره کنندهای» ایجاد کرده، اما خطری جدی به همراه نداشته است. این روزنامه همچنین تأکید کرده که این اتفاق به صورت غیرعمدی رخ داده است.
ماهوارههای غیرفعال و سرگردان در مدار زمین، همچون گلولهای سرگردان در فضایی شلوغ، با خطر برخورد با سایر فضاپیماها دست و پنجه نرم میکنند. شبکه گستردهی نظارت فضایی وزارت دفاع ایالات متحده، بیش از 27 هزار قطعه زباله فضایی بزرگ را تحت نظر دارد؛ اما تعداد بسیار بیشتری از قطعات کوچکتر، بدون شناسایی در پهنهی بیکران فضا رها شدهاند. حتی ذرات بسیار ریزی مانند ریزشهابسنگها که با سرعتی سرسامآور حرکت میکنند، میتوانند به فضاپیماهای فعال آسیب جدی وارد کنند و مأموریتهای فضایی را با مخاطره مواجه سازند.
آژانس فضایی اروپا (ESA) در تلاش است تا فناوری بازگشت ایمن فضاپیماها به جو زمین را بهبود بخشد و بدین ترتیب، به کاهش قابل توجه زبالههای فضایی کمک کند. ماهواره DRACO، که برای جمعآوری دادههای ارزشمند در طول بازگشت کنترلشده به جو زمین طراحی شده است، قرار است در سال 2027 به فضا پرتاب شود. با مطالعه دقیق دادههای حاصل از ماموریت دراکو، دانشمندان قادر خواهند بود نسل جدیدی از فضاپیماها را طراحی کنند که در پایان ماموریت خود، به صورت ایمن و بدون ایجاد خطر برای سایر تجهیزات فضایی، به جو زمین بازگردند.
source