مهندس ناظر به انگلیسی Supervising Engineer، یک مهندس با پروانه اشتغال نظام مهندسی است و وظیفه اطمینان از ایمنی و اجرای صحیح عملیات ساختمانی (از زمان صدور پروانه ساخت یا پس از سپری شدن حداکثر ۱۵ درصد زمان قرارداد تا پایان کار) را به عهده دارد. نوع پروانه نظام مهندسی، تعیین‌کننده حوزه فعالیت و مسئولیت‌های ناظر است که شامل ۴ بخش است:
- ناظر معماری: بر طراحی داخلی و خارجی ساختمان و نما، پلان‌ها و جزئیات معماری نظارت دارد.
- ناظر سازه: بر اجرای اصولی سازه‌های بتنی، فلزی، پی و فونداسیون، دیوارها، سقف‌ها و سایر اجزای سازه‌ای ساختمان نظارت می‌کند.
- ناظر تاسیسات مکانیکی: بر سیستم‌های حرارتی، برودتی، تهویه مطبوع، تاسیسات بهداشتی و آتش‌نشانی نظارت می‌کند.
- ناظر تاسیسات برق: بر سیستم‌های روشنایی، برق، ارتباطات، حفاظت در برابر صاعقه و سایر تاسیسات برقی نظارت دارند.
البته در بعضی پروژه‌ها ناظر نقشه برداری نیز به ۴ ناظر فوق اضافه می‌شود.
انواع صلاحیت نظام مهندسی
انواع صلاحیت پروانه اشتغال به کار نظام مهندسی رشته عمران به شرح زیر است:
- طراحی (محاسبات)
- اجرا
- نظارت
- ارزیابی، طرح و اجرای بهسازی
- طرح و اجرای گود، پی و سازه نگهبان
در پروژه‌های ساختمانی متداول معمولا از ۳ صلاحیت اول استفاده می‌شود. سازه ساختمان توسط مهندس طراح (محاسب) به صورت فلزی یا بتنی و بر اساس نقشه‌های معماری طراحی می‌شود. در مرحله اجرا، مهندس با صلاحیت اجرا که مجری ذیصلاح می‌نامیم، ساخت ساختمان را بر عهده دارد و ناظر نظام مهندسی نیز بر این روند ساخت نظارت می‌کند.
مسئولیت مهندس ناظر ساختمان چند سال است؟
مهندس ناظر ساختمان یک مسئولیت حساس و طولانی مدت بر عهده دارد که تنها به مدت اجرای پروژه محدود نمی‌شود، بلکه تا پایان عمر مفید ساختمان ادامه می‌یابد. به عبارت دیگر، مهندسی که بر ساخت یک ساختمان نظارت کرده تا زمانی که آن ساختمان پابرجا است، مسئولیت پاسخگویی در قبال کیفیت ساخت، ایمنی و عملکرد صحیح آن را بر عهده خواهد داشت.
البته در صورتی که تعویض مهندس ناظر در طول پروژه انجام شود، مسئولیت به ناظر جدید انتقال می‌یابد. برای آشنایی با شرایط و مراحل قانونی تعویض ناظر روی لینک آبی کلیک کنید.
مهندس ناظر می‌تواند به جای خود نماینده معرفی کند؟
همانطور که پیش‌تر ذکر شد، مسئولیت کلی نظارت بر ساختمان بر عهده مهندس ناظری است که نامش در پروانه ساختمانی قید شده است. این مسئولیت فقط زمانی که مراحل قانونی تعویض ناظر طی نشده و نام ناظر جدید در پروانه ثبت نگردد، از دوش مهندس ناظر اولیه برداشته نمی‌شود. در شرایطی که مهندس ناظر به دلایلی قادر به حضور مستمر در پروژه نباشد، می‌تواند با توافق مالک نماینده‌ای را جهت نظارت بر مراحل ساخت معرفی نماید.
با این حال معرفی نماینده به هیچ عنوان منجر به کاهش مسئولیت مهندس ناظر نمی‌شود. مهندس ناظر همچنان پاسخگوی کلیه امور مرتبط با پروژه بوده و در صورت بروز هرگونه مشکل یا اختلاف، مسئولیت قانونی آن متوجه ایشان خواهد بود.
academyofcivil.com/blog/building-supervisor-engineer
source