چوبی که بتوان از داخلش نگاه کرد؟ شاید غیرممکن به نظر برسد، اما دانشمندان نهتنها این کار را انجام دادهاند، بلکه نسخهای جدید از چوب شفاف ساختهاند که رفتاری شبیه شیشه دارد اما با مزایایی شگفتانگیز! این مادهی نوآورانه علاوه بر استحکام و انعطافپذیری بالا، دوستدار محیط زیست بوده و تقریباً بهطور کامل از مواد طبیعی ساخته شده است.
یک جایگزین آیندهنگر برای پلاستیک و شیشه
این تحقیق توسط دکتر Bharat Baruah، شیمیدان و علاقهمند به کار با چوب در دانشگاه ایالتی کنساو، جورجیا انجام شده است. آنچه این پژوهش را متمایز میکند، استفاده از مواد سادهای است که ممکن است حتی در آشپزخانهی شما هم پیدا شوند!
در حال حاضر، زندگی مدرن بهشدت وابسته به پلاستیک است؛ از صفحهنمایش گوشیهای هوشمند گرفته تا شیشهی پنجرهها. اما این مواد مصنوعی سالها در محلهای دفن زباله باقی میمانند و مشکلات زیستمحیطی ایجاد میکنند. چوب شفاف میتواند جایگزینی پایدار برای پلاستیک باشد، چرا که تجدیدپذیر، زیستتخریبپذیر و در عین حال مستحکم و کارآمد است.
روشهای قبلی برای ساخت چوب شفاف نیازمند استفاده از اپوکسی و مواد پلاستیکی برای افزایش استحکام بودند، که مزایای زیستمحیطی آن را تا حدی بیاثر میکرد. اما تیم دکتر بارواه راهی پیدا کرده است که این وابستگی به پلاستیک را از بین ببرد.
به گفته رسانه BGR، محققان با استفاده از چوب بالسا، دو مادهی کلیدی یعنی لیگنین و همیسلولز را حذف کردند؛ عناصری که مسئول رنگ و استحکام طبیعی چوب هستند. آنچه باقی ماند، ساختاری شبیه به کاغذ بود که سپس درون محلولی خاص برای افزایش استحکام و دوام غوطهور شد.
مزایای چوب شفاف در معماری و فناوری
بهعنوان آزمایش، تیم تحقیقاتی یک پنجرهی شیشهای را در یک خانهی پرنده با چوب شفاف جایگزین کرد. در زیر یک لامپ حرارتی، فضای داخلی بین ۹ تا ۱۱ درجه خنکتر از زمانی بود که از شیشهی معمولی استفاده شده بود. این سطح از عایقسازی حرارتی میتواند یک تحول اساسی در معماری پایدار ایجاد کند، بهویژه برای ساختمانهایی که پنجرههای زیادی دارند.
علاوه بر این، محققان با افزودن نانوسیمهای نقره به برخی نمونهها، چوب شفاف را به مادهای رسانای الکتریسیته تبدیل کردند. این قابلیت مسیر را برای کاربردهای متنوعی، از فناوریهای پوشیدنی گرفته تا پنلهای خورشیدی، باز میکند. آنها همچنین در حال بررسی جایگزینهای کاملاً تجزیهپذیر مانند گرافن هستند تا این ماده کاملاً سازگار با محیط زیست باقی بماند.
این پیشرفت چشمگیر در کنفرانس بهار ۲۰۲۵ انجمن شیمی آمریکا (ACS) معرفی شد، جایی که متخصصان شیمی آخرین دستاوردها و نوآوریهای علمی را به اشتراک میگذارند. چوب شفاف شاید آیندهی ساختوساز و فناوری را متحول کند!
source