بلای وحشتناکی که بی‌برقی بر سر SSDها می‌آورد

درایوهای اس‌اس‌دی (SSD) که زمانی قابل‌اعتماد‌ترین گزینه ذخیره‌سازی بودند، ممکن است در نبود برق، دشمن اطلاعات شما شوند. یک آزمایش بلند مدت نشان داده که SSDهای رایج پس از دو سال بی‌برقی، دچار افت عملکرد و حتی خرابی داده‌ها می‌شوند. جزئیات را در ادامه خبر بخوانید.

یوتیوبر HTWingNut سال گذشته آزمایشی را کلید زد که در آن، چند SSD ارزان‌قیمت با برند Leven JS-600 به دو دسته تقسیم شدند. گروه «نو» که تنها یک‌بار داده روی آن‌ها نوشته شده بود، و گروه «فرسوده» که بیش از ۴ برابر میزان حجم نوشتن مجاز (۲۸۰ ترابایت) روی آن‌ها داده نوشته شده بود. سپس، این درایوها برای مدتی طولانی از برق جدا شدند تا تأثیر گذر زمان و بی‌برقی بر پایداری اطلاعات‌شان بررسی شود.

یک سال اول، همه چیز خوب پیش رفت. هیچ نشانه‌ای از خراب شدن اطلاعات ذخیره شده یا افت عملکرد دیده نشد. اما حالا در گزارش سال دوم (۲۰۲۵)، با وصل کردن دو نمونه از SSDها به کامپیوتر، حقیقت تلخ آشکار شده است.

تاثیر نگه‌داری بلند مدت SSD به صورت خاموش

در ظاهر SSD نو پس از دو سال خاموشی هنوز قادر به بازیابی کامل داده‌های ذخیره شده بود. اما بررسی‌های دقیق‌تر نشان داد که سیستم تصحیح خطای سخت‌افزاری (ECC) آن صدها بار فعال شده و داده‌های معیوب را اصلاح کرده است. به گفته HTWingNut این موضوع زنگ خطری جدی‌ست، زیرا وقتی ECC بیش از حد فعال شود، در نتیجه بروز خطا در داده‌های ذخیره شده است.

اما اوضاع برای SSD فرسوده به مراتب بدتر بود. هر چهار فایل ذخیره شده به‌طور کامل خراب شده بودند و زمان خوانش داده‌ها به منظور چک کردن خرابی بیش از چهار برابر طول کشید. نرم‌افزارهای تخصصی مانند HD Sentinel و Crystal Disk Info نیز نشان دادند که برخی بلاک‌های فلش مموری دیگر قابل خوانش نیستند و سرعت SSD دچار نوسانات شدید شده است.

هرچند این تنها یک آزمایش کوچک است، اما در ظاهر آزمایش HTWingNut نشان می‌دهد که حتی اگر SSD شما سالم و نو باشد، خاموش بودن SSD در طولانی مدت می‌تواند ماندگاری اطلاعات ذخیره شده را تهدید کند. این یافته برای کاربرانی که از SSD به‌عنوان حافظه پشتیبان استفاده می‌کنند، به‌ویژه زمانی که دستگاه مدت طولانی خاموش باقی می‌ماند، هشداری جدی است.

البته خود HTWingNut  نیز تاکید کرده که این یک آزمایش کوچک است و نمی‌توان آن را به تمام SSDها تعمیم داد. با این حال، شواهد تجربی دیگر نیز این موضوع را تقویت می‌کنند. HTWingNut به تجربه شخصی‌اش اشاره می‌کند که پس از تنها شش ماه بی‌برقی یک مینی‌پی‌سی، ویندوز آن دچار خرابی شد و فقط با فرمت و نصب مجدد احیا شد.

اگر داده‌های ارزشمندی دارید، شاید وقت آن رسیده که در شیوه پشتیبان‌گیری‌تان تجدیدنظر کنید. هر چند SSDها سریع و بی‌صدا هستند، اما برای ذخیره‌سازی بلندمدت، بی‌صدا هم داده‌ها را از بین می‌برند. ماجرا به نوع ذخیره سازی داده‌ها در سلول‌های فلش مموری بر می‌گردد.

در حافظه‌های NAND، داده‌ها به صورت بار الکتریکی در سلول‌های حافظه نگه‌داری می‌شوند که به مرور زمان بخشی از این بار به دلیل نشت، از سلول خارج می‌شود و ولتاژ آن کاهش می‌یابد. در حالی که سلول‌های حافظه قادر هستند تا حدی نشت ولتاژ را تحمل کنند و داده‌ها خراب نشوند، اما به مرور اوضاع بدتر می‌شود. ماجرا هنگامی پیچیده‌تر می‌شود که بدانید تراشه‌های پرظرفیت نسل جدید شانس بیشتری برای نشت ولتاژ دارند.

در صورتی که قصد استفاده از SSD برای نگه‌داری بلند مدت اطلاعات را دارید و آن را روشن نمی‌کنید، شاید بهتر باشد که سراغ SSDهای مرغوب و باکیفیت بروید. اما اگر SSD به طور متناوب روشن شود، نگرانی زیادی وجود ندارد، زیرا کنترلر آن به صورت خودکار اقدامات احتیاطی به منظور محافظت از داده‌های ذخیره شده در سلول‌ها انجام می‌دهد. بنابراین مشکل تنها زمانی است که SSD به طور طولانی مدت به برق وصل نشود.