شرکت IBM با انتشار نقشه راه جدید خود، از برنامه‌اش برای ساخت اولین کامپیوتر کوانتومی بزرگ مقیاس و مقاوم در برابر خطا تا سال ۲۰۲۹ خبر داد. طبق ادعای IBM، برای شبیه سازی این سیستم که Starling نام دارد، به حافظه‌ای بیش از یک کوئین‌دسیلیون (۱۰ به توان ۴۸) برابر قدرتمندترین ابرکامپیوترهای جهان نیاز خواهد بود.
شرکت IBM نقشه راه جسورانه خود را برای ارائه «اولین کامپیوتر کوانتومی بزرگ‌مقیاس و مقاوم در برابر خطا» به اشتراک گذاشته است. این شرکت ادعا می‌کند کامپیوتر کوانتومی Starling که قرار است در سال ۲۰۲۹ به مشتریان تحویل داده شود، ۲۰,۰۰۰ برابر قدرتمندتر از پیشرفته‌ترین کامپیوترهای کوانتومی امروزی خواهد بود.
اما ادعای شگفت‌انگیزتر این است که برای شبیه‌ازی این کامپیوتر کوانتومی، به حافظه‌ای بیش از یک کوئین‌دسیلیون (۱۰⁴⁸) برابرِ قدرتمندترین ابرکامپیوترهای جهان نیاز است. البته ما در دنیای محاسبات کوانتومی به ادعاهای بزرگ عادت کرده‌ایم، بنابراین بیایید نگاهی دقیق‌تر به این برنامه بیندازیم.
بر اساس نقشه راه جدید IBM، چندین نقطه عطف کلیدی تا پیش از رسیدن به Starling تعریف شده است. در سال ۲۰۲۶، شاهد اولین نمایش از چیزی خواهیم بود که IBM آن را «برتری کوانتومی» یا Quantum Advantage می‌نامد. این نقطه، مرحله‌ای است که کامپیوترهای کلاسیک در کاربردهای محاسباتی عملی، از کامپیوترهای کوانتومی عقب می‌مانند.
از Kookaburra تا Cockatoo: گام‌های IBM به سوی برتری کوانتومی
پیش از رسیدن به برتری کوانتومی، امسال کامپیوتر IBM Quantum Loon به همراه اولین تراشه Nighthawk معرفی خواهد شد که بستری برای آزمایش کدهای جدید تصحیح خطای کوانتومی (qLDPC) خواهد بود. سپس در سال ۲۰۲۶، کامپیوتر IBM Quantum Kookaburra با اولین پردازنده ماژولار این شرکت عرضه می‌شود که برای ذخیره و پردازش اطلاعات کدگذاری‌شده طراحی شده و کلید مقیاس‌پذیری سیستم‌های مقاوم در برابر خطا محسوب می‌شود.
یک سال بعد، در سال ۲۰۲۷، نوبت به IBM Quantum Cockatoo می‌رسد. این معماری به جای ساخت یک تراشه غول‌پیکر، تراشه‌های کوانتومی کوچک‌تر را مانند گره‌های یک سیستم بزرگ به یکدیگر متصل می‌کند. این نوآوری با بهره‌گیری از درهم‌تنیدگی ماژول‌ها، گام مهم دیگری در جهت مقیاس‌پذیری سیستم است. این نقاط عطف، همگی زمینه‌ساز معرفی Starling در سال ۲۰۲۹ هستند و بر اساس دو مقاله فنی جدید IBM طراحی شده‌اند که جزئیات معماری مقاوم در برابر خطای این شرکت را تشریح می‌کنند.
Starling و فراتر از آن: آینده محاسبات در دستان IBM؟
طبق ادعای IBM، کامپیوتر کوانتومی Starling قادر خواهد بود «۱۰۰ میلیون عملیات کوانتومی را با استفاده از ۲۰۰ کیوبیت منطقی» اجرا کند. آرویند کریشنا، مدیرعامل IBM، در این زمینه می‌گوید:
Starling هنگام عرضه، چالش‌های دنیای واقعی را حل کرده و فرصت‌های عظیمی برای کسب‌وکارها ایجاد خواهد کرد. صنایعی مانند داروسازی، کشف مواد، شیمی و بهینه‌سازی از اولین بهره‌برداران این قدرت محاسباتی خواهند بود.
اما Starling پایان راه نیست. نسل دوم کامپیوترهای کوانتومی مقاوم در برابر خطای IBM با نام Blue Jay برای سال ۲۰۳۳ و پس از آن برنامه‌ریزی شده است. انتظار می‌رود این پلتفرم به ۱ میلیارد گیت و ۲۰۰۰ کیوبیت منطقی دست یابد.
در همین رابطه بخوانید:
– دانشگاه آزاد از کامپیوتر کوانتومی 30 کیوبیتی رونمایی کرد؛ پیشرفته‌ترین سیستم در منطقه!
– اِل کاپیتان در صدر لیست قویترین ابر رایانه‌های جهان قرار گرفت
– اینترنت کوانتومی چیست و چرا کشورهای پیشرفته به دنبال آن هستند؟
این ادعاهای بزرگ در حالی مطرح می‌شود که رقابت در دنیای کوانتوم بسیار داغ است. لازم است یاد‌آوری کنیم که گوگل در سال ۲۰۱۹ ادعای «برتری مطلق کوانتومی را مطرح کرد که با پاسخ تند IBM مواجه شد. اکنون باید منتظر ماند و دید که گوگل و دیگر بازیگران این عرصه تا سال ۲۰۲۹ چه پاسخی برای بلندپروازی‌های IBM خواهند داشت.
source