این روزها مرزهای فناوری به نقطه‌ای رسیده که به جای پردازنده سیلیکونی، کامپیوترها از سلول‌های واقعی مغز انسان برای پردازش استفاده می‌کنند. شرکت استرالیایی Cortical Labs امکان اجاره این کامپیوتر زنده را با هفته‌ای 300 دلار فراهم کرده است، دستگاهی که نورون‌های انسانی در آن فعالیت می‌کنند و مانند یک مغز واکنش نشان می‌دهد.
کامپیوتر زنده چیست و چطور کار می‌کند؟
دستگاه CL1 که توسط شرکت استرالیایی Cortical Labs توسعه یافته است، اولین کامپیوتر تجاری در جهان است که از ترکیبی از سخت افزار سیلیکونی و نورون‌های انسانی زنده، برای پردازش استفاده می‌کند. این سیستم حدود 800 هزار نورون زنده دارد که از سلول‌های بالغ انسانی گرفته شده و در محیط آزمایشگاهی پرورش یافته است.
این نورون‌ها درس مانند یک مغز واقعی رفتار می‌کنند و از طریق سیگنال‌های الکتریکی باهم ارتباط برقرار می‌کنند، واکنش نشان می‌دهند، یاد می‌گیرند و حتی به محرک‌ها نیز پاسخ می‌دهند. نکته جالب‌تر اینجاست که این نورون‌ها فقط زنده نیستند بلکه می‌توانند کدهای واقعی را اجرا کنند! یعنی پردازش‌هایی که تا دیروز به کمک هوش مصنوعی و پردازنده‌های قدرتمند انجام می‌شدند، حالا به کمک مغز واقعی انسان اجرا می‌شوند.
این کامپیوتر زنده از فناوری خاصی به نام Triboelectric Nanogenerator استفاده می‌کند که امکان دریافت، پردازش و ارسال اطلاعات را در کمتر از یک میلی ثانیه فراهم می‌کند. به زبان ساده‌تر، مغز درون این تراشه درست مانند یک انسان عمل می‌کند، یاد می‌گیرد و تصمیم‌گیری می‌کند.
کاربردها، قابلیت‌ها و آینده کامپیوترهای زنده
از آنجا که سیستم CL1 جدا از قدرت پردازشی، توانایی یادگیری، تطبیق و تعامل را به واسطه نورون‌های زنده را هم دارد، می‌توان از آن در حوزه‌هایی مانند تحقیقات علوم اعصاب و شناخت مغز، مدل‌سازی بیماری‌هایی مانند صرع یا اختلالات عصبی، توسعه و تست الگوریتم‌های هوش مصنوعی و ارزیابی اثر داروها روی فعالیت عصبی استفاده کرد.
جالب‌تر اینکه CL1 به خاطر مصرف انرژی کمتر از سخت‌افزارهای قعلی، می‌تواند عملکردهای بسیار پیچیده را در لحظه انجام دهد. در یکی از آزمایش‌ها، نسخه اولیه این سیستم با نام DishBrain موفق شد بازی کلاسیکی به نام Pong را یاد بگیرد و با محیط تعامل داشته باشد، آن هم بدون اینکه هیچ آموزش دیجیتالی در کار باشد. همه چیز به کمک نورون‌های مغز انسان اتفاق افتاده بود.
حتی شرکت سازنده این امکان را در اختیار کاربران قرار داده تا با اتصال به فضای ابری، بدون حضور فیزیکی از این سیستم استفاده کنند و کدهای خود را به کمک آن اجرا کنند.
محدودیت‌ها و چالش‌های این فناوری
در کنار همه جذابیت‌های علمی این فناوری، استفاده از نورون‌های انسانی برای ساخت سیستم‌های زنده هم چالش‌هایی دارد. شرکت Cortical Labs اعلام کرده که هر کاربر پیش از استفاده از CL1، باید مجوزهای اخلاقی مرتبط را دریافت کند و فقط برای برخی از کارها می‌توان از این سیستم استفاده کرد.
از طرفی هنوز مشخص نیست که آیا این نوع پردازش بیولوژیکی در مقیاس بزرگ قابل توسعه خواهد بود یا خیر. چرا که هزینه بالا، پیچیدگی در نگهداری نورون‌های زنده و نیاز به زیرساخت‌های ویژه برای حفظ محیط سلولی، همگی از چالش‌های این فناوری هستند.
یکی از چالش‌های جالب هم نگرانی دانشمندان از خودآگاهی این سیستم‌ها است، از آنجا که از نورون‌های انسانی در این کامپیوترها استفاده می‌شود، ممکن است که سیستم شروع به خودآگاهی کند و حتی از دستورات سرپیچی کند. البته هنوز شواهدی برای این پدیده وجود ندارد.
source