پروژه جنجالی ساخت ژنوم انسان از صفر آغاز شد؛ منتظر انسان‌های مصنوعی باشیم؟

برای اولین بار، محققان بریتانیایی ساخت ژنوم کامل انسان از صفر را شروع کرده‌اند، آن‌ها قصد دارند بدون استفاده از DNA ژنوم انسان را بازسازی کنند و درمان‌های بسیار جدیدی برای بیماری‌ها پیدا کنند. با این وجود برخی معتقدند این پروژه جنجالی به ساخت انسان‌های مصنوعی در آزمایشگاه منجر خواهد شد!

ساخت ژنوم انسان از صفر

در اتفاقی بی‌سابقه، گروهی از دانشمندان در بریتانیا پروژه‌ای عجیب به نام SynHG راه‌اندازی کرده‌اند، آن‌ها به دنبال ساخت ژنوم کامل انسان در محیط آزمایشگاه و بدون استفاده از DNA هستند. با اینکه این پروژه قرار است جنجال‌های زیادی به‌پا کند، اما اگر موفق شود، درک بشر از زیست‌شناسی انسان، بیماری‌ها و حتی درمان‌‌های پزشکی متحول خواهد شد.

اما شاید بپرسید این پروژه چه تفاوتی با ویرایش ژنتیکی دارد؟ خب باید بگوییم که در ویرایش ژنتیکی فقط بخش کوچکی از DNA دستکاری می‌شود. اما در ژنوم سازی دانشمندان کل کروموزوم را از پایه می‌نویسند.

بزرگ‌ترین خیریه پزشکی جهان به نام بنیاد Wellcome، حدود 11.7 میلیون دلار روی این پروژه سرمایه‌گذاری کرده است. به نظر می‌رسد که محققان با این کار به دنبال درک بهتر نقش هر قسمت از DNA در بدن انسان هستند.

چرا این پروژه انقدر اهمیت دارد؟

موضوع این است که ساخت ژنوم انسان فقط برای درمان نیست و قرار است پاسخ یک سوال بزرگ را بدهد. بخش‌هایی از DNA وجود دارند که هیچکس هنوز نمی‌داند دقیقا چه کاری انجام می‌دهند و به آن بخش تاریک می‌گویند. دانشمندان می‌گویند با ساخت ژنوم می‌توان نقش این بخش‌های تاریک ناشناخته را فهمید و شاید حتی راز بسیاری از بیماری‌ها یا ویژگی‌های بدن انسان در همین بخش‌ها پنهان شده باشد.

در حال حاضر پروژه در مرحله طراحی و زیرساخت قرار دارد اما دانشمندانی که روی آن کار می‌کنند اعلام کرده‌اند که پروژه شروع شده است. اما قرار نیست که به این زودی‌ها خبر تمام شدن آن را بشنویم چرا که برای ساخت یک ژنوم کامل انسانی، باید حدود 3 میلیارد جفت باز DNA نوشته شود، کاری که سال‌ها و شاید حتی دهه‌ها زمان لازم دارد.

در همین رابطه بخوانید:

– روش جدید پژوهشگران برای ذخیره ۲۱۵ پتابایت داده روی یک گرم DNA

– هشدار دانشمندان؛ دی‌ان‌ای شما هدف بعدی هکرها خواهد بود!

اتفاق ترسناکی به نام ساخت انسان مصنوعی

اما اگر اسم این پروژه کمی برایتان ترسناک است، شما تنها نیستید. بسیاری از کارشناسان نگران هستند که این حرکت ممکن است در آینده به ساخت انسان‌های مهندسی شده یا حتی ابزارهای بیولوژیکی خطرناک منجر شود. هرچند که تیم پروژه می‌گوید هدف اصلی درمان بیماری‌ها است. آن‌ها به دنبال ساخت بافت‌هایی هستند که بتوانند در برابر ویروس‌ها یا حتی سرطان مقاومت کنند و حتی بتوانند سلول‌های خاصی بسازند که برای پیوند با بدن بیمار مناسب باشند.

البته بنیاد Wellcome یک تیم مجزا از پژوهشگران علوم اجتماعی و اخلاق زیستی را هم وارد ماجرا کرده تا از همین حالا مراقب باشند تا این تکنولوژی به موضوعات دیگری مانند ساخت انسان وارد نشود.

با این حال این موضوع مهم‌ترین نگرانی در مورد این پروژه است، کارشناسان می‌گویند مرز بین درمان بیماری‌ها و دستکاری ویژگی‌های انسانی ممکن است به راحتی شکسته شود. بسیاری از دولت‌ها این پتانسیل را دارند که به سراغ ساخت نوزادهایی با ژنتیک خاص بروند، چیزی که از همین حالا به آن لقب فرزندان سفارشی را داده‌اند.

حتی برخی می‌گویند که اگر این تکنولوژی به کاربردهای نظامی برسد بسیار خطرناک‌تر هم می‌شود، چرا که ممکن است به ساخت ویروس‌های هدفمند یا ارگانیسم‌های مصنوعی منجر شود که باعث مرگ انسان‌های زیادی خواهد شد.