از اقیانوس تا جعبه‌دنده؛ داستان باورنکردنی روغن نهنگ عنبر در خودروهای کلاسیک

البته به جز در مواردی که یک نقص عمده در خودرو وجود داشت، هرگز نیازی به تعویض روغن گیربکس پیدا نمی‌کردید. اما نهنگ عنبر در سال 1970 به فهرست گونه‌های در معرض خطر اضافه شد و تولیدکنندگان خودرو موظف شدند تا سال 1973 جایگزینی پیدا کنند.

ممنوعیت استفاده از روغن عنبر در روغن گیربکس بدون شک اقدام مثبتی بود. بدون این ممنوعیت، نهنگ‌های عنبر احتمالاً تا مرز انقراض شکار می‌شدند. از 25 میلیون کیلوگرم روغن عنبر مصرفی در سال، بیش از نیمی برای روان‌کاری خودرو در نظر گرفته شده بود. تنها شرکت موبیل سالانه 7 میلیون کیلوگرم روغن عنبر به کار می‌برد. بنابراین، خودروها استفاده از روغن عنبر را متوقف کردند، نهنگ‌ها به خوشی زندگی کردند و قضیه تمام شد. اما این‌طور نبود. زیرا بدون روغن عنبر، صنعت خودروسازی با مشکلات بزرگی مواجه شد.

خودروهای کلاسیک بدون روغن نهنگ عنبر به خوبی کار نمی‌کردند

پس از ممنوعیت روغن عنبر، صنعت خودروسازی به تکاپو افتاد تا جایگزینی بیابد. اولین جایگزین‌ها شامل روغن‌های مصنوعی و سایر روغن‌های طبیعی بودند، اما نمی‌توانستند با عملکرد روغن عنبر برابری کنند. گزارش‌های روزنامه‌های میانه دهه 1970 توضیح می‌دادند که چگونه جایگزین‌های اولیه باعث خوردگی اتصالات بین رادیاتورها و واحدهای خنک‌کننده می‌شدند و اجازه می‌دادند روغن به سیستم خنک‌کننده و ضدیخ به گیربکس نشت کند.

پیش از ممنوعیت، کمتر از 1 میلیون خرابی سالانه گیربکس در ایالات متحده گزارش شده بود. تا سال 1975، این تعداد به بیش از 8 میلیون افزایش یافت. تولیدکنندگان به سرعت برای توسعه جایگزین مناسب تلاش کردند.

شرکت‌هایی مانند جنرال موتورز و فورد از دهه 1970 فرمولاسیون روغن‌های گیربکس برند خود را چندین بار بازنگری کرده‌اند، اما یکی از جایگزین‌های اولیه، روغن جوجوبا بود. این ماده یک روغن مومی مایع بود، شبیه به روغن عنبر، که آن را از نظر ساختار مولکولی و عملکرد به یک جایگزین مستقیم تبدیل می‌کرد. با این حال، محدودیت‌های عرضه و هزینه، این گزینه را ناپایدار ساخت.

در حال حاضر، روغن‌های گیربکس پرکاربرد از ترکیبات کاملاً مصنوعی استفاده می‌کنند، از جمله پارافین، حلال‌ها و دیسپرس‌کننده‌های آنتی‌اکسیدان. فرمول‌های کنونی پیشرفته‌تر از همیشه هستند تا نیازهای وسایل نقلیه با عملکرد بالا امروزی را برآورده سازند. آن‌ها بهتر از اجداد روغن عنبر خود هستند و پیشرفت قابل توجهی نسبت به جایگزین‌هایی که در دهه 1970 مشکل‌ساز بودند، محسوب می‌شوند.

نهنگ عنبر همچنان با تهدیداتی مانند تغییرات آب و هوایی، برخورد با کشتی‌ها و آلودگی صوتی مواجه است، اما دست‌کم دیگر برای حفظ عملکرد روان خودروهای ما کشته نمی‌شود.