در روزهایی که صنعت نیمههادی با چالشهای بزرگ و رقابتهای نفسگیر روبهروست، هر خبری درباره مدیران ارشد این حوزه میتواند تیتر اول رسانهها شود. حالا اظهارنظر جنجالی ترامپ علیه مدیرعامل اینتل، «لیپ-بو تن»، فضای رسانهای و سیاسی را دوباره ملتهب کرده است؛ اظهارنظری که نهتنها پای سیاست را به قلب سیلیکونولی کشانده، بلکه بحثهای مهمی درباره امنیت زنجیره تأمین و روابط فناوری با چین را برانگیخته است.
در حالی که اینتل همچنان با چالشهای سنگین در واحد ریختهگری تراشه خود (Intel Foundry) دست و پنجه نرم میکند، فضای مدیریتی این شرکت نیز به شدت ملتهب شده است. لیپ-بو تن، مدیرعامل تازه منصوبشده اینتل، پس از اظهارات تند «دونالد ترامپ» و درخواست او برای استعفا، در نامهای داخلی خطاب به کارکنان به دفاع از عملکرد و سوابق خود پرداخته است.
همانطور که در خبر اخیر شهر سختافزار پیرامون این موضوع به استحضار شما رساندیم، ترامپ در شبکه اجتماعی خود، Truth Social، تصدی تن بر مدیریت شرکت اینتل را «شدیداً در تضاد منافع» توصیف کرده بود.
رئیس جمهوری امریکا این مسئله را پس از انتشار نامهای از سوی «تام کاتن»، رئیس کمیته اطلاعاتی مجلس سنا، مطرح کرده است. کاتن در آن نامه نسبت به امنیت و یکپارچگی عملیات اینتل و همچنین ارتباطات قبلی تن با شرکتهای فعال در چین هشدار داده بود.
پرونده Cadence و اتهام نقض کنترلهای صادراتی
وزارت دادگستری ایالات متحده هفته گذشته اعلام کرد که شرکت Cadence Design Systems (که تن پیشتر مدیرعامل و رئیس آن بود) به نقض قوانین کنترل صادرات آمریکا اعتراف کرده است. بر اساس این بیانیه، این شرکت بهطور غیرقانونی ابزارهای طراحی نیمههادی (EDA) را به «دانشگاه ملی فناوری دفاعی» چین (NUDT) صادر کرده است؛ نهادی که در فهرست نهادهای محدودشده وزارت بازرگانی آمریکا قرار دارد و ارتباطات مستقیم با ارتش چین دارد.
این ابزارهای EDA که نقش کلیدی در طراحی و شبیهسازی تراشههای پیشرفته دارند، در صورت دسترسی نهادهای نظامی میتوانند توسعه فناوریهای حساس و دوکاربرده (نظامی-غیرنظامی) را تسریع کنند. Cadence پذیرفته است که در این پرونده مجرم شناخته شود و بیش از ۱۴۰ میلیون دلار جریمه بپردازد.

سرمایهگذاریهای گذشته در چین
تن علاوه بر سوابق مدیریتی خود، سالها از طریق شرکت سرمایهگذاری خطرپذیر Walden International در صدها استارتاپ و شرکت فناوری چینی، از جملهSMIC (بزرگترین تولیدکننده تراشه در چین) سرمایهگذاری کرده است. برخی از این شرکتها بعدها در فهرست تحریمها یا نهادهای حساس ایالات متحده قرار گرفتهاند.
منتقدان این سرمایهگذاریها را نمونهای بالقوه از «پروژههای ترکیبی نظامی-غیرنظامی» در چین میدانند که میتواند تضاد منافع ایجاد کند، بهخصوص زمانی که اینتل در حال دریافت کمکهای مالی میلیارددلاری از قانون CHIPS دولت آمریکا است.
بحران فنی در فناوریهای تولید تراشه پیشرفته اینتل
این جنجالها در شرایطی رخ میدهد که اینتل با مشکلات جدی فنی در مسیر تولید گره 18A مواجه است. گزارشها حاکی از بازده پایین این گره در تولید تراشههای آزمایشی Panther Lake است؛ سطح بازدهی برای ورود به مرحله تولید انبوه و سودآوری کافی نیست و دقیقاً همینجاست که اینتل در برابر طرحهای رقبای خود مانند سامسونگ و TSMC کم میآورد.
تن اخیراً اعلام کرده که در صورت عدم جذب مشتری عمده برای 18A، ممکن است تمرکز شرکت بهطور کامل به گره 14A (حدود 1.4 نانومتر) منتقل شود. این تغییر میتواند به معنی کنار گذاشتن بخشی از سرمایهگذاریهای میلیارددلاری در تجهیزات لیتوگرافی EUV/High-NA و واگذاری بخشی از رقابت با TSMC و سامسونگ در بازار گرههای پیشرفته باشد که در موردش صحبت کردیم.
موضع رسمی اینتل
به گزارش فایننشال تایمز، با وجود این فشارها، هیئتمدیره اینتل در نامه اخیر تن به کارکنان، حمایت کامل خود از او را اعلام کرده است. تن نیز تأکید کرده که همواره «در بالاترین استانداردهای قانونی و اخلاقی فعالیت کرده» و اینتل بهطور مستقیم با کاخ سفید در تعامل است تا «اطلاعات درست» را ارائه و ابهامات مطرحشده را برطرف کند.
این پرونده نشان میدهد که چالشهای پیشروی اینتل تنها محدود به رقابت فنی با غولهایی مانند TSMC نیست، بلکه عرصه سیاست و امنیت نیز بهشدت بر آینده این شرکت سایه افکنده است. ترکیب فشار سیاسی، بحران فنی در گرههای پیشرفته و حساسیتهای امنیتی پیرامون سابقه مدیرعامل، میتواند آینده استراتژی تولید اینتل را بهطور جدی تحتتأثیر قرار دهد.
به هر حال باید منتظر بمانیم و ببینیم که فشارهای دولت آمریکا به اینتل در نهایت به کجا خواهد رسید و آیا تیم آبی مجبور میشود به فاصله یک ماه از انتصاب لیپ بو تن، این سمت را از او پس بگیرد یا جلوی درخواستهای نامتعارف دولت ترامپ خواهد ایستاد.
source