22 مرداد 1404 ساعت 09:16
دانشمندان سریع‌ترین جرم فضایی که تاکنون وارد منظومه شمسی شده را کشف کرده‌اند؛ یک دنباله‌دار بین‌ستاره‌ای با سرعتی باورنکردنی که اسرار کیهان را در دل خود دارد.
دانشمندان به‌تازگی یک دنباله‌دار بین‌ستاره‌ای را رصد کرده‌اند که با سرعت سرسام‌آور ۲۱۰ هزار کیلومتر بر ساعت در حال عبور از منظومه شمسی است. این جرم کیهانی که 3I/ATLAS نام دارد سومین مهمان شناخته‌شده از خارج از منظومه ما محسوب می‌شود. این کشف هیجان‌انگیز در حالی صورت می‌گیرد که شایعاتی مبنی بر نزدیک شدن یک فضاپیمای بیگانه به زمین منتشر شده بود اما این نظریه‌ها کاملا بی‌اساس هستند.
این دنباله‌دار توسط تلسکوپ ATLAS در شیلی کشف شد. این سیستم به‌طور ویژه برای شناسایی سیارک‌هایی طراحی شده که ممکن است به زمین برخورد کنند. این جرم آسمانی در زمان کشف حدود ۶۷۶ میلیون کیلومتر از خورشید فاصله داشت و اکنون تحت مطالعه دقیق تلسکوپ‌های زمینی و فضایی قرار گرفته است.
معرفی سومین مهمان بین‌ستاره‌ای منظومه شمسی
دنباله‌دار 3I/ATLAS سومین جرمی است که رسما تایید شده از فضایی خارج از منظومه شمسی به دیدار ما آمده است. پیش از این دو جرم دیگر به نام‌های اوموآموا (Oumuamua) در سال ۲۰۱۷ و بوریسوف (Borisov) در سال ۲۰۱۹ شناسایی شده بودند. این اجرام فرصت‌های نادری برای مطالعه موادی فراهم می‌کنند که در منظومه‌ای متفاوت از منظومه ما شکل گرفته‌اند.
مشاهدات این دنباله‌دار تا ماه سپتامبر ادامه خواهد داشت. پس از آن جرم مذکور بیش از حد به خورشید نزدیک می‌شود و رصد آن غیرممکن خواهد بود. این وضعیت تا اوایل دسامبر ادامه پیدا می‌کند. دانشمندان امیدوارند در این فرصت باقی‌مانده اطلاعات ارزشمندی از ماهیت و ترکیبات آن به دست آورند.
تلسکوپ فضایی هابل توانسته است واضح‌ترین تصاویر از دنباله‌دار 3I/ATLAS را ثبت کند. این تصاویر به دانشمندان کمک کرده تا اندازه هسته جامد آن را با دقت بیشتری تخمین بزنند. بر اساس داده‌های هابل قطر هسته این دنباله‌دار حداکثر ۵.۶ کیلومتر است. البته ممکن است اندازه آن بسیار کوچک‌تر و در حدود ۳۲۰ متر باشد.
این تخمین‌ها اگرچه با عدم قطعیت همراه هستند اما بسیار دقیق‌تر از داده‌های تلسکوپ‌های زمینی هستند. علاوه بر این هابل موفق به شناسایی یک توده غبار در سمت رو به خورشید دنباله‌دار و یک دم غباری شده است. نرخ غبار خروجی از این جرم مشابه دنباله‌دارهایی است که از داخل منظومه شمسی سرچشمه می‌گیرند.
دلیل سرعت سرسام‌آور دنباله‌دار ATLAS چیست؟
سریع‌ترین جرم فضایی شناسایی‌شده در منظومه شمسی سرعت خود را مدیون سفری طولانی در کهکشان است. از آنجایی که 3I/ATLAS از خارج از منظومه ما آمده احتمالا میلیاردها سال در فضا سرگردان بوده است. در طول این مدت این دنباله‌دار از کنار ستاره‌ها و سحابی‌های زیادی عبور کرده است.
این عبورها باعث شده تا دنباله‌دار تحت تاثیر پدیده قلاب‌سنگ گرانشی قرار بگیرد و سرعتش به‌تدریج افزایش یابد. در فضای خلا تقریبا هیچ عاملی برای کاهش سرعت وجود ندارد. به همین دلیل این جرم کیهانی اکنون با سرعتی باورنکردنی در حال عبور از کنار ما است.
آیا این دنباله‌دار تهدیدی برای زمین است؟
با وجود سرعت بالا آژانس‌های فضایی اطمینان داده‌اند که دنباله‌دار ATLAS هیچ خطری برای سیاره ما ندارد. این جرم در نزدیک‌ترین حالت خود به زمین در ماه اکتبر از فاصله ۲۴۰ میلیون کیلومتری ما عبور خواهد کرد. این فاصله تقریبا معادل فاصله زمین تا مریخ است و هیچ جای نگرانی برای ساکنان زمین باقی نمی‌گذارد.
با این حال بسیاری از ابزارهای قدرتمند جهان از جمله تلسکوپ فضایی جیمز وب و رصدخانه کک به رصد آن ادامه خواهند داد. هدف اصلی این مشاهدات تعیین ترکیبات شیمیایی این مهمان بین‌ستاره‌ای است. کشف این اجرام نشان می‌دهد که ورود آن‌ها به منظومه شمسی احتمالا رایج‌تر از تصور ما است و پیشرفت فناوری به ما اجازه شناسایی بیشتر آن‌ها را در آینده خواهد داد.
source