اتو اکسپو تهران یا نمایشگاه ماشین چین؛ صنعت خودرو ایران در انحصار چینی ها

نمایشگاه بین المللی خودرو یا اتو اکسپو تهران بیشتر شبیه به نمایشگاه ماشین چین بوده و به‌نظر می‌رسد صنعت خودرو ایران کاملا در انحصار چینی‌ها است.

در اخبار خودرو خواندیم که نمایشگاه بین‌المللی خودرو یا اتو اکسپو تهران 1402 اخیرا در شهر آفتاب تهران برگزار شد و در آن شاهد رونمایی از جدیدترین خودروهای شرکت‌های مختلف برای بازار ایران بودیم. پس از آزادسازی واردات خودروهای خارجی انتظار می‌رفت محصولات برندهای معتبر ژاپنی، کره‌ای و اروپایی به بازار ایران راه پیدا کنند؛ اما می‌بینیم که علاوه بر محصولات مونتاژی، حتی بسیاری از خودروهای وارداتی نیز از کشور چین به ایران وارد می‌شوند و ظاهرا محصولات برندهای معتبر جایی در بازار کشورمان ندارند.

اتو اکسپو تهران، جایی برای قدرت‌نمایی چینی‌ها

نمایشگاه بین‌المللی خودرو تهران که اخیرا برگزار شد، جایی بود که انتظار داشتیم خودروهای وارداتی زیادی در آن رونمایی شوند؛ اما باز هم دیدیم که بیشتر این خودروها، محصولات چینی هستند و اتو اکسپو تهران بیشتر به نمایشگاه ماشین چین تبدیل شده بود. در حال حاضر، صنعت خودرو ایران کاملا در انحصار چینی‌ها است و معدود خودروهای غیر چینی هم که بازار ایران وارد می‌شوند، جزو خودروهای رده پایین اروپایی، ژاپنی و کره‌ای هستند که آنها هم با توجه به سقف واردات خودرو، در لو‌آپشن‌ترین نسخه ممکن به بازار ایران می‌آیند.

نکته تاسف‌بارتر این است که همین خودروهای رده پایین و لو آپشن با قیمت‌های نجومی و سرسام‌آوری در سامانه یکپارچه عرضه شده‌اند و عملا بسیاری از افراد توانایی خرید آنها را ندارند. حتی در روزهای اخیر دیدیم که برخی از این خودروها به‌صورت انحصاری در اختیار جانبازان قرار گرفته‌اند و عموم مشتریان امکان ثبت نام آنها را نداشته‌اند.

وعده‌های خوش رنگ و لعاب واردات خودرو به جایی نرسید

فاطمی امین، در دورانی که بر صندلی وزارت صمت تکیه زده بود وعده داد که تا پایان خرداد امسال باید 200 هزار دستگاه خودرو خارجی به بازار ایران وارد شود. با این حال، اکنون که به آخرین روزهای سال 1402 رسیده‌ایم، تعداد خودروهای وارد شده به کشور حتی به ده هزار دستگاه هم نرسیده است. همین تعداد اندک خودروهای وارد شده هم با قیمت‌های نجومی و شرط و شروط فراوان در دسترس متقاضیان قرار گرفته‌اند و عجیب‌تر این‌که بیشتر آنها هم چینی هستند. در اسفندماه سال گذشته، حدود 31 هزار نفر برای ثبت نام خودروهای وارداتی، مبلغ 500 میلیون وجه را در حساب وکالتی بلوکه کرده بودند و فرایند ثبت نام اولیه را انجام دادند؛ اما بیشتر این افراد هنوز هیچ خودرویی تحویل نگرفته‌اند. عباس علی آبادی، وزیر فعلی صنعت، معدن و تجارت در جدیدترین وعده خود گفته تا پایان امسال تکلیف این 31 هزار نفر مشخص خواهد شد، ولی بعید به‌نظر می‌رسد که در ماه پایانی سال 1402، این افراد بتوانند خودروهای خود را تحویل بگیرند.

امیر حسین کاکایی، کارشناس حوزه خودرو در این رابطه می‌گوید علاوه بر مشکل کمبود ارز و افزایش قیمت دلار، یک مشکل اساسی دیگر این است که خودروسازان معتبر دنیا با ما کار نمی‌کنند و کسانی هم که اکنون اقدام به واردات خودرو می‌کنند، از واسطه‌ها می‌خرند که این واسطه‌ها هم خیلی ضعیف هستند و نمی‌توانند در قبال فروش، ضمانت معتبری بدهند. وی در خصوص شکست طرح واردات خودرو اظهار کرد:

بله، طرح واردات خودرو شکست خورده است؛ حتی اگر الان 50 هزار خودرو هم وارد شده بود، این طرح شکست خورده بود. واردات چیز خوبی است که باعث کاهش قیمت‌ها و افزایش رقابت و کیفیت می‌شود، اما به شما قول می‌دهم که این اتفاق نخواهد افتاد.

تهاجم چینی‌ها، توهین به خانواده خودروسازی کشور است!

یکی دیگر از کارشناسان صنعت خودرو و بازار سرمایه به نام حامد کارگر سامانی نیز در خصوص هجوم چینی‌ها و به دست گرفتن انحصار بازار خودرو ایران توسط خودروهای چینی گفت، در حال حاضر شاهد یک تهاجم گسترده از سوی چین هستیم که این تهاجم در سال‌های گذشته در ابعاد مختلف وجود داشته، ولی نهضت داخلی‌سازی در بخش‌هایی آن را عقب راند. با این حال، چینی‌ها در حوزه خودرو خیلی پیشروی کرده و جلو آمده‌اند. وی در خصوص اتو اکسپو تهران و حضور پرشمار خودروهای چینی بیان کرد امروز متاسفانه با نمایشگاه دستاوردها و نوآوری‌های صنعت خودرو چین مواجه هستیم؛ به همین دلیل من برگزاری نمایشگاه‌هایی تحت عنوان دستاوردهای صنعت خودرو را کار اشتباهی می‌دانم و این توهین به خانواده بزرگ قطعه‌سازی و خودروسازی کشور است.

این کارشناس حوزه خودرو افزود در مدت اخیر، محصولی که بتوان آن را تولید ملی نامید، نداشتیم و حتی خودروهایی که بگوییم پنجاه درصد ساخت داخل است نیز به‌چشم نمی‌خورند. وی اضافه کرد امروز برخی شرکت‌ها بدون سابقه خودرویی و به‌صورت قارچ‌گونه با تیراژ بسیار پایین سبز می‌شوند که متاسفانه فقط ارزبری دارند و هیچ فایده‌ای برای صنعت و اقتصاد کشور نخواهند داشت.

سامانی در خصوص ورود کم‌تعداد خودروهای غیر چینی گفت:

خودروهایی که در قالب برندهای باکیفیت آسیایی یا بعضا اروپایی وارد شده‌اند، به‌دلیل تیراژ بسیار پایین در یک رقابت ناجوانمردانه با خودروهای چینی قرار گرفته‌اند و اساسا امکان رقابت ندارند. در واقع همین تیراژ پایین خودروهای چینی نیز به‌واسطه خدمات پس از فروش و دامنه قیمتی که دارند، بازار را مجددا در اختیار رقبای چینی قرار می‌دهند.

او در خصوص امکان ورود شرکت‌های خارجی به بازار ایران نیز عنوان کرد اگر تحریم وجود دارد، چطور این محصولات با انتقال ارز به‌صورت گسترده وارد کشور می‌شوند؟ چطور تکنولوژی آنها یا محصول نهایی نمی‌تواند وارد شود؟ بنابراین این مطالبی که دلالان و سفته‌بازان و اقتصاد پنهان برای آوردن محصول نهایی دنبال می‌کنند را نباید بپذیریم. در واقع محصول نهایی در کشور فقط ارزبری خواهد داشت و ما در حال انتقال به کشور دوست چینی هستیم.

این کارشناس صنعت خودرو در پایان صحبت‌های خود گفت واردات خودروهای چینی بدون انتقال تکنولوژی موجب افزایش و ارتقای کیفیت خودرو در بازار کشور نخواهد شد و این مساله فقط موجب دلزدگی و از بین رفتن انگیزه و روحیه خانواده بزرگ قطعه‌سازی و خودروسازی داخلی کشور می‌شود.

محصولاتی که در نمایشگاه خودرو تهران رونمایی شدند

گفتنی است نمایشگاه بین المللی خودرو یا اتو اکسپو تهران 1402 در روزهای 10 تا 15 بهمن ماه در شهر آفتاب تهران برگزار شد. مونتاژکاران با انواع و اقسام خودروهای چینی در این رویداد حضور داشتند و شرکت‌های واردکننده نیز چند ده مدل وارداتی را در این نمایشگاه رونمایی کردند. در بین خودروهای وارداتی، محصولاتی از هیوندای مانند اکسنت، النترا و کرتا، محصولاتی از برند کره‌ای کیا مانند سونت، سراتو، سلتوس، وگاس و K5، محصولاتی از رنو-سامسونگ مانند QM6 و XM3، محصولاتی از برند ژاپنی تویوتا و هوندا مانند تویوتا کرولا و هوندا وزل و محصولاتی از برند ژاپنی نیسان مانند سیلفی، کیکس،‌ ایکس تریل و سانی، خودروهای وارداتی غیر چینی حاضر در این نمایشگاه بودند. اما متاسفانه این خودروها در تیراژ بسیار محدود، در لو‌آپشن‌ترین نسخه ممکن و با قیمت‌های نجومی در سامانه یکپارچه عرضه شده‌اند یا در آینده عرضه می‌شوند.

از سوی دیگر در اتو اکسپو تهران 1402 شاهد حضور مدل‌های متنوعی از خودروسازان چینی بودیم که به‌صورت وارداتی به بازار ایران می‌آیند. از جمله این خودروها می‌توانیم به محصولات ونوسیا مانند استار، وی آنلاین و دی 60 پلاس، محصولات جتا مانند VS5 و VS7، محصولات بایک مانند سنوا، BJ60، BJ80 و BJ40، محصولات هونگچی مانند H5 و EQM5، محصولات دانگ فنگ مانند  E50 و شاین مکس، محصولات فاو بستیون مانند Nat و T77 و محصولات ام جی مانند ام جی 5، جئومتری و جی تی اشاره کنیم.

علاوه بر این خودروها، حتی در بین خودروهای پیکاپ، سنگین و نیمه سنگین هم بیشتر محصولاتی که رونمایی شدند از برندهای چینی بودند تا بازار خودرو ایران در تمامی بخش‌ها به دست چینی‌ها بیفتد.

در هر صورت قرار بود اتو اکسپو تهران جایی برای نمایش جدیدترین دستاوردهای صنعت خودرو ایران باشد؛ اما ما هیچ دستاوردی را در این رویداد مشاهده نکردیم. آنچه در نمایشگاه خودرو تهران دیدیم، حضور پرتعداد خودروهای بعضا بی‌کیفیت چینی بود که با قیمت‌های میلیاردی در سامانه یکپارچه خودروهای وارداتی عرضه می‌شوند. جالب اینجاست که بلافاصله پس از برگزاری اتو اکسپو تهران 1402، یک نمایشگاه خودرو هم در کرمان برگزار شد و ظاهرا آقایان قصد دارند دستاوردهای افتخارآمیز خود را بارها و بارها به رخ ما بکشند.